W planach szybka linia Drezno–Praga. Polska jedynym sąsiadem Niemiec bez połączeń koleją dużych prędkości
Deklaracja kanclerza Merza
Podczas wizyty w Dreźnie 28 października 2025 roku kanclerz Niemiec Friedrich Merz zapowiedział zwiększenie inwestycji w połączenia kolejowe z Polską i Czechami.
W wypowiedzi przytoczonej przez serwis n-tv Merz podkreślił, że trasy z Drezna do Wrocławia, Warszawy i Pragi są ważne dla współpracy regionalnej.
– To połączenia, które mamy w umowie koalicyjnej, ale na które jeszcze nie przeznaczyliśmy wystarczających środków. Będziemy musieli ponownie o tym rozmawiać w Berlinie
– powiedział.
Zgodnie z umową koalicyjną partii CDU, CSU i SPD z kwietnia 2025 roku, rząd Niemiec zobowiązał się do przyspieszenia inwestycji kolejowych w kierunku Europy Środkowo-Wschodniej.
Linia Drezno–Praga: projekt dużych prędkości
Najbardziej zaawansowanym przedsięwzięciem w ramach otwarcia Niemiec na wschód jest budowa nowej linii kolejowej dużych prędkości Drezno–Praga. To wspólny projekt Deutsche Bahn (DB Netz AG) oraz Správy železnic, czeskiego zarządcy infrastruktury kolejowej.
Celem inwestycji jest radykalne skrócenie czasu podróży między Saksonią a Czechami i włączenie trasy do europejskiej sieci transportowej TEN-T, łączącej północ i południe kontynentu.
Tunel pod Rudawami
Kluczowym elementem inwestycji będzie tunel bazowy pod Rudawami (Erzgebirge / Krušnohorský tunel), który połączy niemieckie Heidenau (na południe od Drezna) z czeskim Ústí nad Labem.
Tunel ma mieć około 30 km długości, co uczyni go najdłuższym tunelem kolejowym w Niemczech. Będzie częścią nowej, dwutorowej, w pełni zelektryfikowanej linii o łącznej długości ok. 150 km, zaprojektowanej do 320 km/h dla pociągów pasażerskich i 120 km/h dla towarowych.
Według danych z oficjalnego portalu dresden-praha.eu obecnie trwają prace planistyczne, badania geologiczne i konsultacje środowiskowe.
Budowa tunelu ma rozpocząć się po 2030 roku, a uruchomienie linii planowane jest około 2040 r..
Po zakończeniu inwestycji czas przejazdu między Dreznem a Pragą skróci się z około 2 godzin 30 minut do około 60 minut.
Znaczenie międzynarodowe
Projekt Drezno–Praga ma znaczenie nie tylko dla Niemiec i Czech, lecz także dla całego regionu Europy Środkowej.
Połączenie stanie się częścią korytarza Bałtyk–Adriatyk, który łączy porty Morza Bałtyckiego (Gdańsk, Gdynia, Szczecin) z portami Adriatyku (Triest, Koper, Wenecja).
Premier Czech Petr Fiala po spotkaniu z kanclerzem Friedrichem Merzem w lipcu 2025 r. powiedział:
„Połączenie Drezna z Pragą stanie się częścią transeuropejskiej sieci transportowej i skróci czas podróży między Niemcami a Czechami do poziomu nieosiągalnego wcześniej.”
Przedstawiciele Deutsche Bahn wskazują, że inwestycja odciąży istniejący korytarz towarowy w dolinie Łaby, który należy do najbardziej przeciążonych tras logistycznych w Europie.
Nowa linia umożliwi też przeniesienie części transportu z dróg na kolej, co wspiera cele klimatyczne UE dotyczące redukcji emisji CO₂.
Berlin–Szczecin: inwestycja w toku
Modernizacja trasy Berlin–Szczecin to jedno z najważniejszych wspólnych przedsięwzięć infrastrukturalnych Polski i Niemiec w ostatnich latach. Po latach opóźnień i prowizorycznych rozwiązań, oba kraje zdecydowały się na gruntowną przebudowę linii, która dotąd pozostawała jednotorowa i niezelektryfikowana. Celem jest skrócenie czasu podróży, zwiększenie przepustowości oraz włączenie Szczecina w sieć szybkich połączeń z Berlinem i dalej – z całymi Niemcami.
Modernizacja od podstaw
Projekt obejmuje odcinek o długości około 65 kilometrów pomiędzy Angermünde w Brandenburgii a Szczecinem Głównym. Po stronie niemieckiej prace prowadzi Deutsche Bahn Engineering & Consulting, a po stronie polskiej – PKP Polskie Linie Kolejowe.
Inwestycja zakłada budowę drugiego toru, pełną elektryfikację, przebudowę stacji oraz wdrożenie nowoczesnych systemów sterowania ruchem kolejowym ERTMS/ETCS. Prędkość maksymalna na zmodernizowanej linii ma wzrosnąć do 160 km/h, co pozwoli pociągom regionalnym i dalekobieżnym kursować z dużo większą regularnością niż dziś.
Koszt i tempo realizacji
Według danych Deutsche Bahn, wartość całego przedsięwzięcia wynosi około 500 milionów euro.
Z tej kwoty około 380 mln euro przypada na stronę niemiecką, a 120 mln euro – na stronę polską. Finansowanie pochodzi z budżetów narodowych oraz środków unijnych, w tym programu Connecting Europe Facility (CEF).
Roboty budowlane ruszyły w 2021 roku. Obecnie trwa montaż sieci trakcyjnej i układanie drugiego toru na odcinku między Angermünde a granicą państwa. Zakończenie wszystkich prac zaplanowano na koniec 2026 roku, a pierwsze pociągi mają wyruszyć nową trasą w 2027 roku.
Szybsze połączenie z Berlinem
Po modernizacji podróż między Berlinem a Szczecinem skróci się z obecnych 110 do około 90 minut. Dla pasażerów oznacza to nie tylko krótszy czas przejazdu, ale też większą liczbę połączeń i lepszą punktualność.
Zmodernizowana linia ma obsługiwać zarówno ruch pasażerski, jak i towarowy. Nowa infrastruktura umożliwi sprawniejszy transport z portów w Szczecinie i Świnoujściu do niemieckich centrów logistycznych w Berlinie, Lipsku i Hamburgu.
Według Federalnego Ministerstwa Transportu Niemiec, projekt przyczyni się do integracji regionów przygranicznych i poprawi konkurencyjność kolei w relacjach Polska–Niemcy–Skandynawia. Z kolei strona polska podkreśla znaczenie inwestycji dla ożywienia gospodarczego Pomorza Zachodniego i wzmocnienia roli Szczecina jako zaplecza transportowego Berlina.
Połączenie o europejskim znaczeniu
Modernizowana linia Berlin–Szczecin stanie się częścią transeuropejskiego korytarza TEN-T Morze Północne–Bałtyk, który łączy Skandynawię z portami południowej Europy. Dzięki temu Szczecin i całe Pomorze Zachodnie znajdą się na trasie głównych szlaków towarowych i pasażerskich kontynentu.
Pozostałe połączenia z Polską
W relacjach między Polską a Niemcami kursuje obecnie około 20 pociągów dalekobieżnych dziennie, obsługiwanych przez PKP Intercity i Deutsche Bahn. Główne trasy łączą Warszawę, Wrocław, Kraków, Katowice i Gdańsk z Berlinem, a w niektórych przypadkach także z Hamburgiem i Dreznem.
To połączenia o charakterze zarówno biznesowym, jak i turystycznym – codziennie korzysta z nich kilka tysięcy pasażerów.
Największym zainteresowaniem cieszą się połączenia Berlin–Warszawa Express (BWE), kursujące sześć razy dziennie w obie strony. W składach tych pociągów obowiązuje wspólna taryfa międzynarodowa, a od 2024 roku część kursów realizowana jest nowymi składami z modernizowanymi wagonami klasy premium.
Oprócz tego kursują trzy pary pociągów dalekobieżnych z Berlina do Wrocławia, Katowic i Krakowa, a także codzienne połączenie Berlin–Gdańsk–Gdynia, które obsługuje północną część kraju.
Zwiększenie oferty od grudnia 2025 roku
Jak zapowiedziały PKP Intercity i Deutsche Bahn, od grudnia 2025 roku liczba połączeń między Polską a Niemcami wzrośnie o około 50 procent. Informację tę potwierdził branżowy portal RailTech.com.
Nowa siatka połączeń ma objąć m.in. relacje:
- Berlin–Warszawa, z większą liczbą kursów dziennych i krótszym czasem przejazdu,
- Berlin–Kraków i Berlin–Katowice, z nowymi składami Intercity,
- Berlin–Gdańsk, obsługiwaną przez pociągi dalekobieżne DB i PKP z nowymi wagonami zasilanymi prądem w dwóch systemach.
W planach jest także uruchomienie nowych połączeń nocnych, m.in. w formule Nightjet z Berlina do Krakowa i Przemyśla, co ma umożliwić dalsze przejazdy do Lwowa i Kijowa po stronie ukraińskiej.
Drezno–Wrocław: połączenie funkcjonuje, brak modernizacji
Trasa Drezno–Wrocław pozostaje połączeniem o charakterze regionalno-międzynarodowym. Pociągi kursują raz dziennie, a czas przejazdu wynosi około 3 godziny i 15 minut.
Obsługę zapewniają przewoźnicy Polregio i DB Regio, a pociągi kursują przez Görlitz, Zgorzelec i Bolesławiec.
Mimo znaczenia tej trasy dla ruchu transgranicznego, nie ma jeszcze decyzji o jej kompleksowej modernizacji ani o włączeniu jej do systemu kolei dużych prędkości.
Wspólny zespół roboczy Polski i Niemiec prowadzi jedynie wstępne analizy dotyczące zwiększenia liczby połączeń i poprawy przepustowości na odcinku przygranicznym.
Niemcy i ich sąsiedzi na torach dużych prędkości. Polska nadal poza planem
Podczas gdy niemieckie koleje rozwijają sieć połączeń dużych prędkości z sąsiadami, Polska pozostaje jedynym krajem przy granicy RFN, z którym nie planuje się takiej linii. Inne państwa – od Francji po Danię – już korzystają z infrastruktury HSR lub mają jej budowę w zaawansowanym stadium.
Francja, Belgia, Holandia, Szwajcaria – sieć już działa
Na zachodzie Niemiec sieć ICE i TGV tworzy spójny system połączeń międzynarodowych.
Z Francją Niemcy łączą trzy linie dużych prędkości: Frankfurt–Paryż, Monachium–Paryż i Stuttgart–Strasburg, obsługiwane wspólnie przez Deutsche Bahn i SNCF. Pociągi kursują z prędkością do 320 km/h, a podróż z Frankfurtu do Paryża trwa niecałe cztery godziny.
Na północy, przez Kolonię i Akwizgran, biegną szybkie połączenia ICE International do Brukseli i Amsterdamu. Niemiecka sieć współdziała tu z belgijskimi Thalys i holenderskimi NS International, oferując kursy o częstotliwości porównywalnej do połączeń krajowych.
Na południu, przez Monachium i Lindau, kursują szybkie pociągi EuroCity Express do Zurychu. To jedna z najnowocześniejszych tras transgranicznych w Europie – w pełni zelektryfikowana, z nowym tunelem Katzenbergtunnel (9,4 km) i planowaną rozbudową do prędkości 250 km/h.
Austria i Czechy – integracja z siecią ICE
W kierunku południowo-wschodnim Niemcy są połączeni z Austrią za pomocą pociągów ICE i Railjet, które kursują m.in. na trasach Monachium–Wiedeń i Frankfurt–Salzburg. To jedna z najczęściej wybieranych relacji międzynarodowych w Europie, a od 2024 roku kursy odbywają się co godzinę.
Na kierunku czeskim w przygotowaniu jest projekt kolei dużych prędkości Drezno–Praga.
Nowa linia, z tunelem pod Rudawami, skróci czas przejazdu między stolicami Saksonii i Czech do około jednej godziny i połączy sieci DB i Správy železnic.
Budowa ma ruszyć po 2030 roku – to obecnie jedyny projekt HSR Niemiec z krajem Europy Środkowej.
Niemcy–Dania: trasa nordycka
Największy projekt transgraniczny to Fehmarnbelt Fixed Link, który połączy niemiecką wyspę Fehmarn z duńskim Lollandem.
Będzie to 18-kilometrowy tunel zatapiany (immersyjny) – najdłuższy tego typu obiekt na świecie – w którym znajdą się dwa tory kolejowe i cztery pasy ruchu dla samochodów.
Po ukończeniu tunelu powstanie linia dużych prędkości Hamburg–Kopenhaga, przystosowana do 250 km/h po stronie duńskiej i ok. 230 km/h po stronie niemieckiej.
Projekt jest realizowany od 2021 roku, a jego otwarcie zaplanowano na 2030 rok. Dzięki niemu podróż między Hamburgiem a Kopenhagą skróci się z obecnych pięciu godzin do 2 godzin i 30 minut.
Budowę prowadzi Femern A/S, duńska spółka państwowa, przy współudziale Deutsche Bahn.
Wartość projektu szacuje się na ponad 7 mld euro, z czego znaczną część finansuje Unia Europejska w ramach korytarza TEN-T Scandinavian–Mediterranean Corridor.
Dla Danii oznacza to pełne włączenie w europejską sieć HSR i połączenie z Niemcami porównywalne z trasą Paryż–Londyn czy Berlin–Monachium.
Polska – modernizacja zamiast rewolucji
Na tym tle Polska pozostaje wyjątkiem. Mimo zapowiedzi współpracy i zwiększenia liczby połączeń, nie ma żadnych planów budowy transgranicznej kolei dużych prędkości z Niemcami.
Berlin–Warszawa Express, który dziś jest głównym połączeniem między stolicami, osiąga maksymalnie 200 km/h tylko na niektórych odcinkach.
Warszawa planuje rozwój własnej sieci HSR w ramach Centralnego Portu Komunikacyjnego (CPK) – z trasami do Poznania, Wrocławia i Katowic – ale nie przewidziano jej przedłużenia do granicy niemieckiej.
Z kolei niemiecki plan infrastrukturalny Bundesverkehrswegeplan 2030 nie zawiera ani jednej pozycji dotyczącej nowej linii HSR w kierunku Polski.
Polska – jedyny sąsiad bez linii dużych prędkości
Po otwarciu tuneli – duńskiego i czeskiego Polska będzie jedynym sąsiadem Niemiec bez kolejowej trasy dużych prędkości skomunikowanej z paneuropejskim systemem.
W praktyce Berlin zbliża się do swoich zachodnich i północnych sąsiadów w tempie ekspresowym, podczas gdy do Warszawy jedzie drezyną.
Źródła:
- n-tv.de – Merz will Ausbau von Bahnstrecken nach Osteuropa fördern
- DB Engineering & Consulting – projekt Angermünde–Szczecin
- Dresden–Praha.eu
- RailTech.com – DB and PKP to boost Germany–Poland rail links by 50%
- Deutche Welle – Więcej połączeń kolejowych z Polską. Merz wraca do tematu
