Lecą głowy w aferze CPK! Minister Krajewski podsumowuje wyniki kontroli w KOWR

Kontrola MRiRW potwierdziła liczne nieprawidłowości przy sprzedaży 160 ha działki w Zabłotni pod budowę CPK. Minister Stefan Krajewski zapowiada konsekwencje i ujawnia skalę afery.

Wyniki kontroli MRiRW: Afera CPK potwierdzona. Lista zaniedbań i przekroczeń

Kontrola doraźna zlecona przez ministra rolnictwa Stefana Krajewskiego potwierdziła, że sprzedaż 160-hektarowej działki w Zabłotni w 2023 roku odbyła się z rażącymi nieprawidłowościami. Wnioski raportu potwierdzają, że proces przekazywania gruntu pod Centralny Port Komunikacyjny był świadomie blokowany przez część ówczesnych decydentów. Już na wstępie wskazano, że działania urzędników i kierownictwa KOWR miały charakter „świadomy, konsekwentny i systemowy”.

W raporcie wykazano, że ówczesny wiceminister rolnictwa Rafał Romanowski z PIS przekroczył swoje uprawnienia, ingerując w procedury związane ze sprzedażą gruntu, a część pracowników KOWR utrudniała przebieg postępowania poprzez opóźnianie dokumentacji i nieprzestrzeganie terminów. Niektóre decyzje miały charakter blokujący, co uniemożliwiało sprawne przygotowanie terenu pod inwestycję CPK.

Kontrola potwierdziła również, że część dokumentów była przetrzymywana lub przekazywana z dużym opóźnieniem, a komunikacja między KOWR a CPK była skrajnie niewystarczająca. Ostatecznie 12 listopada 2025 roku do prokuratury trafiły dwa zawiadomienia o możliwości popełnienia przestępstwa, obejmujące zarówno byłe kierownictwo KOWR, jak i urzędników odpowiedzialnych za poważne zaniedbania proceduralne.

Czytaj więcej na temat przekazania do prokuratury sprawy nieprawidłowości przy aferze CPK w KOWR – Fakty Plus – Afera CPK. Minister Krajewski kieruje do prokuratury zawiadomienia ws. działki Dawtony

Minister Krajewski: „To była sytuacja bulwersująca. Nie ma świętych krów”

Minister Stefan Krajewski na specjalnym briefingu szczegółowo przedstawił wyniki kontroli i zapowiedział konsekwencje wobec osób odpowiedzialnych za Aferę CPK.

„Deklarowałem pełną transparentność w wyjaśnianiu tej bulwersującej sprawy i dziś mogę potwierdzić, że kontrola wykazała liczne nieprawidłowości. Zakres zaniedbań jest szeroki, a konsekwencje muszą być adekwatne”

– powiedział.

Minister podkreślił również, że rozróżnia umyślne działania poprzedników od niedbałości obecnych struktur.

„Łamanie prawa i działanie na szkodę Skarbu Państwa, których dopuszczali się nasi poprzednicy, w zderzeniu z niedbałością czy opieszałością obecnego kierownictwa KOWR to różne rzeczywistości. Ale jedno i drugie wymaga reakcji. Nie ma świętych krów”

– zaznaczył.

W trakcie kontroli ujawniono, że część wieloletnich pracowników KOWR została zwolniona za świadome blokowanie procesu przekazania działki i przetrzymywanie dokumentów. Minister poinformował również, że obecny dyrektor KOWR Henryk Smolarz wraz ze swoim zespołem otrzymał „żółtą kartkę”.

„Dziś jest żółta kartka i męska rozmowa, ale jeśli nie zobaczymy poprawy, nie będę mieć problemu z kartką czerwoną”

– powiedział Krajewski.

Konsekwencje służbowe i zapowiedź dalszych kontroli w resorcie rolnictwa

W odpowiedzi na wyniki kontroli ministerstwo zapowiedziało dalsze postępowania dyscyplinarne i przegląd wszystkich decyzji KOWR wydanych od 2017 roku. Podkreślono, że nowa polityka nadzorcza MRiRW zakłada pełną przejrzystość i usprawnienie procedur administracyjnych dotyczących inwestycji publicznych, zwłaszcza tych o znaczeniu strategicznym.

Ministerstwo zaznaczyło, że wszelkie działania naprawcze muszą zostać wdrożone natychmiast, a KOWR będzie podlegać wzmocnionemu nadzorowi. Jednocześnie finalny raport kontroli zostanie opublikowany po zakończeniu procedury kontradyktoryjnej, która umożliwi wszystkim stronom odniesienie się do ustaleń.

Przedstawiciele resortu podkreślili, że działania naprawcze obejmą również reorganizację części zespołów odpowiedzialnych za nadzór nad nieruchomościami rolnymi, aby podobne przypadki nie mogły się powtórzyć. Afera CPK stała się impulsem do przeglądu całego procesu zarządzania majątkiem państwowym w resorcie rolnictwa.

Polityczny wymiar Afery CPK: szerszy problem instytucji rolnych z czasów PiS

Minister Krajewski zwrócił uwagę, że Afera CPK to jedynie fragment szerszego problemu z nieprawidłowościami w instytucjach rolnych zarządzanych za rządów PiS. W „Raporcie Otwarcia” KOWR ujawniono m.in. afery związane ze spółką Eskimos oraz rolno-spożywczą spółką inwestycyjną RSSI, które przez lata funkcjonowały w orbicie politycznych wpływów.

Według raportu asystent ówczesnego wiceministra Romanowskiego pełnił funkcję wiceprezesa spółki, która zawarła z resortem rolnictwa kontrakt na 15 mln zł na sprzątanie i drobne remonty magazynów. Dla porównania, całkowity koszt zakupu gruntów i obiektów wyniósł 60 mln zł. Wskazywano na marnotrawstwo publicznych pieniędzy oraz brak nadzoru nad działaniami podległych instytucji.

Jak podkreślił minister:

„Tych spraw jest dużo i są to tematy, które od dawna bulwersowały opinię publiczną i rolników. Wszystko zostanie przekazane do prokuratury, a raporty audytowe będą jawne”.

MRiRW zapowiedziało, że proces rozliczeń obejmie wszystkie decyzje podejmowane od 2017 roku.

Więcej na ten temat w artykule Fakty Plus – Afera CPK. Z pisowskiej szafy wylatują kolejne trupy – minister Krajewski zapowiada audyt KOWR i rozliczenia

Przełom w sprawie: działka w Zabłotni wraca do Skarbu Państwa. Porozumienie KOWR i Piotra Wielgomasa

5 listopada 2025 roku KOWR ogłosił przełom w Aferze CPK – podpisano porozumienie z Piotrem Wielgomasem dotyczące zwrotu działki w Zabłotni. Spotkanie w centrali KOWR zakończyło się uzgodnieniem warunków zwrotnego przeniesienia własności nieruchomości na rzecz Skarbu Państwa.

Zgodnie z porozumieniem działka wraca do zasobu publicznego za pierwotną cenę sprzedaży – 22 760 000 zł. Co istotne, właściciel zrzekł się roszczeń dotyczących poniesionych nakładów inwestycyjnych, co oznacza, że państwo nie poniesie dodatkowych kosztów związanych ze zwrotem.

KOWR wskazał, że całość rozmów przebiegła „przy dobrej woli obu stron” i stanowi przykład polubownego zakończenia wielomiesięcznego sporu. Pozwala to na szybkie przywrócenie kontroli nad obszarem strategicznym dla realizacji CPK oraz nad linią dużych prędkości Warszawa–Łódź.

O powrocie działki do Skarbu Państwa czytaj w artykule Fakty Plus – KOWR i Piotr Wielgomas podpisali porozumienie ws. działki w Zabłotni. Grunt wraca do Skarbu Państwa za 22,76 mln zł

Kto uczestniczył w rozmowach i jak wyglądało porozumienie

W rozmowach uczestniczyli: dyrektor generalny KOWR Henryk Smolarz, jego zastępcy Lucjan Zwolak i Tomasz Ciodyk, dyrektor OT KOWR Ireneusz Sobiczewski, Piotr Wielgomas wraz z pełnomocnikiem Andrzejem Grabowskim, wiceprezes Prokuratorii Generalnej RP Marek Miller oraz przedstawiciel MRiRW Marek Krajewski.

Po osiągnięciu porozumienia odbyła się konferencja prasowa ministra rolnictwa Stefana Krajewskiego, który podkreślił znaczenie decyzji zarówno dla stabilności państwowego nadzoru nad nieruchomościami, jak i dla dalszych prac nad CPK.

Minister powiedział:

„Porozumienie to dowód, że w kluczowych sprawach dla państwa można działać rozsądnie i w duchu współpracy. Dziękuję wszystkim, którzy zaangażowali się w ten proces. To przykład odpowiedzialnego podejścia do majątku publicznego”.

KOWR zapowiedział, że umowa notarialna zostanie podpisana w możliwie najszybszym terminie, po zakończeniu procedur prawnych i geodezyjnych.

Znaczenie zwrotu działki dla dalszych prac nad CPK

Działka w Zabłotni znajduje się na trasie planowanej linii kolejowej dużych prędkości Warszawa–Łódź, która ma pełnić funkcję głównej osi komunikacyjnej dla przyszłego Centralnego Portu Komunikacyjnego. Spór o własność gruntu od miesięcy utrudniał przygotowania inwestycji i wywoływał polityczne napięcia.

Zwrot nieruchomości eliminuje ryzyko wieloletnich sporów sądowych, blokad administracyjnych i dodatkowych kosztów dla budżetu państwa. Umożliwia również CPK pełne planowanie inwestycji na całym odcinku.

KOWR ocenił, że porozumienie „zamyka jeden z najbardziej medialnych wątków związanych z przygotowaniami do inwestycji” i stanowi przykład właściwego gospodarowania majątkiem publicznym.

Dalsze kroki: raport końcowy, audyt i rozliczenia

Ministerstwo zapowiedziało, że finalny raport z kontroli w KOWR zostanie opublikowany po zakończeniu procedury kontradyktoryjnej. Kolejne etapy audytu obejmą wszystkie decyzje podejmowane przez KOWR i jednostki podległe MRiRW od 2017 roku.

Jak podkreślił minister Krajewski:

„Oczekuję merytoryki, przejrzystości i uczciwości. Afera CPK pokazała, że rozliczenia są konieczne. Ten proces będzie doprowadzony do końca”.

Źródło: MRiRW, Fakty Plus

Rafał Bernasiński