Porzucony przez zbankrutowanego właściciela zbiornikowiec Khatanga przez lata pozostawał problemem dla władz portowych i służb. Teraz trafi do utylizacji w Danii.
Po dwóch incydentach z zerwaniem cum i interwencji służb kontrwywiadu wojskowego zapadła decyzja o odholowaniu bezpańskiej jednostki do certyfikowanej stoczni rozbiórkowej.
Bezpański tankowiec cumował w Gdyni od 2017 roku
Zbiornikowiec Khatanga wpłynął do portu w Gdyni w październiku 2017 roku. Został zatrzymany w ramach kontroli Port State Control, która ujawniła poważne uchybienia techniczne oraz braki proceduralne. Choć pierwotnie planowano remont, statek został porzucony po tym, jak jego armator – rosyjska Murmansk Shipping Company – ogłosił upadłość.
Od tego momentu pozbawiona właściciela jednostka znajdowała się w porcie bez jakiegokolwiek nadzoru armatorskiego. Status prawny Khatangi był nieuregulowany, a jednostka wymagała stałego monitoringu ze strony władz portowych. W praktyce stała się bezpańskim statkiem-widmem, którego obecność była problemem zarówno prawnym, jak i operacyjnym.
Zrywał cumy i budził niepokój służb
W grudniu 2014 roku oraz ponownie w styczniu 2025 roku Khatanga dwukrotnie zerwała cumy, odpływając od nabrzeża i dryfując po akwenie portowym. W obu przypadkach potrzebna była szybka interwencja holowników, by zapobiec zderzeniu z infrastrukturą lub innymi jednostkami – m.in. statkami obsługującymi morskie farmy wiatrowe.
W lutym 2025 roku Służba Kontrwywiadu Wojskowego oraz Agencja Bezpieczeństwa Wewnętrznego oceniły, że statek może stwarzać realne zagrożenie dla bezpieczeństwa infrastruktury krytycznej. Port w Gdyni pełni bowiem funkcje o strategicznym znaczeniu wojskowym i gospodarczym.
Służby nie wykluczały również, że pozostawiony bez nadzoru zbiornikowiec może zostać wykorzystany jako platforma do nielegalnego nasłuchu lub obserwacji. Eksperci ostrzegali też, że nieprzeprowadzone odgazowanie może prowadzić do akumulacji oparów palnych – co w razie zapłonu mogłoby wywołać eksplozję.
Formalne decyzje: usunięcie i złomowanie
Na początku czerwca 2025 roku Urząd Morski wydał decyzję nakazującą usunięcie statku z portu. Wskazano, że obecność Khatangi w porcie była nielegalna – jednostka nie miała aktualnego pozwolenia postojowego, a jej właściciel nie kontaktował się z administracją morską.
Zarząd Morskiego Portu Gdynia S.A. wystąpił do duńskiego odpowiednika Generalnego Inspektoratu Ochrony Środowiska i uzyskał zgodę na odholowanie statku do stoczni rozbiórkowej w Danii, certyfikowanej przez Unię Europejską. Zgodnie z unijnym prawem morskim statek został zakwalifikowany jako odpad niebezpieczny.
Operacja holowania rozpoczęła się dziś 18 czerwca i ma potrwać około dwóch dób.
Czytaj też: Wpadli kierowcy ciężarówek przemycający narkotyki. Jest akt oskarżenia
Koszty dla portu i roszczenia prawne
Według szacunków władz portu, straty związane z wieloletnim postojem jednostki sięgają 15 milionów złotych. W kwocie tej zawierają się m.in. opłaty postojowe, interwencje techniczne, zabezpieczenia awaryjne oraz straty wynikające z zablokowania nabrzeża.
Zarząd portu skierował sprawę do kancelarii prawnej reprezentującej masę upadłościową byłego armatora. Rozważana jest też możliwość złożenia pozwu cywilnego oraz wpisania armatora do rejestrów podmiotów naruszających przepisy morskie UE.
