Musk rezygnuje, a jego reformy w administracji amerykańskiej nie powalają.
Elon Musk ogłosił w środę swoje odejście z administracji Donalda Trumpa, kończąc tym samym jeden z najbardziej niekonwencjonalnych epizodów w historii współpracy świata biznesu i polityki. Jako lider federalnego Departamentu Efektywności Rządowej (DOGE), Musk obiecywał miliardowe oszczędności, likwidację biurokracji i „ucywilizowanie Waszyngtonu”.
Musk: „Misja zakończona – choć nie tak, jak chciałem”
W wywiadzie dla CBS Musk przyznał:
„To była ciężka walka – znacznie trudniejsza niż przewidywałem.”
W opublikowanym na platformie X oświadczeniu, Elon Musk stwierdził, że kończy zaplanowany okres pracy jako specjalny pracownik rządowy i dziękuje prezydentowi Trumpowi za:
„możliwość działania na rzecz redukcji zbędnych wydatków”.
Jednocześnie skrytykował kluczowy projekt legislacyjny Białego Domu – ogromną ustawę budżetową, określaną przez Trumpa jako „One Big Beautiful Bill”. W wywiadzie dla CBS News stwierdził:
„Uważam, że ustawa może być albo duża, albo piękna. Nie sądzę, by mogła być obiema naraz”.
Musk skrytykował ustawę za zwiększenie deficytu budżetowego oraz za podważenie wysiłków Departamentu Efektywności Rządowej (DOGE), który miał na celu redukcję wydatków rządowych. Według Biura Budżetowego Kongresu, ustawa może zwiększyć deficyt o 3,8 biliona dolarów do 2034 roku
W odpowiedzi na krytykę Musk’a, prezydent Trump zapowiedział możliwość renegocjacji niektórych aspektów ustawy, wyrażając jednocześnie zadowolenie z innych jej części.
Krytyka Musk’a wobec „One Big Beautiful Bill” podkreśla napięcia wewnątrz Partii Republikańskiej dotyczące polityki fiskalnej i przyszłości programów społecznych.
DOGE w liczbach: co deklarował Musk?
Elon Musk i DOGE (Department of Government Efficiency) deklarowali:
- Redukcję wydatków federalnych o 160 mld dolarów, choć pierwotnym celem było 2 biliony dolarów,
- Zwolnienie ponad 260 tys. pracowników federalnych, w tym tysiące z agencji ds. środowiska, edukacji i zdrowia,
- Zamknięcie m.in. agencji USAID oraz Biura Ochrony Konsumentów (CFPB),
- Anulowanie kontraktów o wartości 94 miliardów dolarów,
- Likwidację łącznie 378 rozporządzeń wykonawczych i regulacji federalnych, uznanych za „nieproduktywne”.
Czytaj też: Elon Musk ogranicza współpracę z Trumpem. Amerykanie mogą odetchnąć – Tesla znowu na pierwszym miejscu
Krytyka i wątpliwości: „Dane zawyżone, skutki uboczne zignorowane”
Wiarygodność powyższych liczb jest jednak szeroko kwestionowana.
Według analizy organizacji American Oversight, agencja DOGE wielokrotnie odmawiała udostępnienia danych źródłowych, a wiele z ogłoszonych oszczędności było „przewidywaniami”, a nie realnymi efektami. Ponadto:
- Część zaoszczędzonych kwot pochodziła z cięć programów, które nie były jeszcze uruchomione.
- „Oszczędności” nie uwzględniały kosztów odpraw, postojów systemów informatycznych i opóźnień w działaniach agencji.
- Musk twierdził, że „miliony zmarłych nadal pobierają świadczenia z Social Security” – co zostało zdementowane przez General Accountability Office (GAO).
Według raportu The Partnership for Public Service, rzeczywisty bilans działań DOGE może wynosić nawet 135 mld dolarów strat netto, wliczając w to spadek efektywności pracy, koszty reorganizacji i utratę kluczowych kadr.
Reakcje Kongresu: „Zniszczył zaufanie do instytucji”
Najostrzejszym krytykiem Muska okazał się Greg Casar, demokratyczny kongresmen z Teksasu i jeden z liderów progresywnego skrzydła Partii Demokratycznej:
„Elon Musk zniszczył zaufanie publiczne do rządu. Owszem, było dużo PR-u, ale zero odpowiedzialności. Zwalniając ludzi i zamykając instytucje, nie tworzy się efektywnego państwa.”
Senator Elizabeth Warren (Demokratka z Massachusetts) nazwała DOGE „parodią reformy”, a senator Mitt Romney (Republikanin) określił podejście Muska jako „autorytarne i nieprzemyślane”.
Trump dziękuje, ale dystansuje się od kontrowersji
Administracja prezydenta Trumpa oficjalnie podziękowała Muskowi za jego „innowacyjne podejście do racjonalizacji rządu”, jednak nie skomentowała kontrowersji wokół wiarygodności danych DOGE.
Wiceprezydent J.D. Vance potwierdził, że Musk „pozostanie doradcą zewnętrznym”, choć jego wpływ na codzienne działania rządu będzie mniejszy.
Efekty uboczne: chaos, dezorganizacja i… spadki Tesli
Czas Muska w rządzie miał również wpływ na jego firmy – głównie Teslę i SpaceX:
- Zyski Tesli spadły o 71% w ostatnim kwartale, a sprzedaż o 13% r/r,
- Akcje Tesli od grudnia 2024 do maja 2025 straciły 24% wartości,
- Grupa inwestorów wystosowała list do rady nadzorczej z żądaniem, by Musk „wrócił do zarządzania firmą przynajmniej na 40 godzin tygodniowo”.
Co dalej?
Odejście Elona Muska z DOGE kończy głośny i kontrowersyjny epizod jego przygody z administracją federalną. Pozostaje pytanie: czy DOGE przetrwa bez swojego twórcy, i czy kiedykolwiek uda się rzetelnie rozliczyć jego wpływ na strukturę rządu USA?
Źródła:
CBS News – Elon Musk disappointed by Trump’s ‘Big, Beautiful Bill’, says it undermines DOGE
Reuters – Musk criticizes Trump tax bill: ‘It can’t be both big and beautiful’
The Guardian – Trump may revise tax bill after Musk’s DOGE criticism: ‘This weakens cost-cutting efforts’
Politico – Musk says he’s ‘disappointed’ with Trump-backed megabill as DOGE goals fade
