W Wigilię inspektorzy pracy wejdą do firm kurierskich. PIP sprawdzi dlaczego pracują w wolne!

Wigilia 2025 jest dniem ustawowo wolnym od pracy. PIP zapowiada kontrole firm kurierskich i sprawdzi, czy nie dochodzi do omijania prawa przez umowy B2B.

Inspektorzy pracy wejdą do wielu firm jednocześnie

W Wigilię Bożego Narodzenia 2025 roku firmy kurierskie znajdą się pod szczególnym nadzorem Państwowej Inspekcji Pracy. Inspektorzy mają sprawdzić, czy przedsiębiorstwa respektują nowe przepisy, zgodnie z którymi 24 grudnia jest ustawowo wolnym dniem pracy. Kontrole będą miały charakter skoordynowany i obejmą zarówno samych kurierów, jak i zaplecze logistyczne firm.

Decyzja o przeprowadzeniu kontroli zapadła po zapowiedziach części firm kurierskich, że dostawy w Wigilię będą realizowane normalnie. Problem dotyczy przede wszystkim osób pracujących na umowach cywilnoprawnych oraz kontraktach B2B, które formalnie nie są objęte ochroną Kodeksu pracy.

Sprawa wywołała reakcję Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej. Minister Agnieszka Dziemianowicz-Bąk wystąpiła do PIP z wnioskiem o kontrole, wskazując na ryzyko obchodzenia przepisów poprzez pozorne samozatrudnienie.

Wigilia dniem wolnym od pracy. Co dokładnie zmieniło się w prawie

Od 2025 roku Wigilia Bożego Narodzenia jest dniem ustawowo wolnym od pracy. Taką zmianę wprowadziła nowelizacja ustawy o dniach wolnych od pracy z 6 grudnia 2024 roku, podpisana przez prezydenta Andrzeja Dudę pod koniec grudnia ubiegłego roku.

Nowe przepisy gwarantują wolne 24 grudnia wszystkim pracownikom zatrudnionym na podstawie umowy o pracę, z wyjątkiem zawodów wskazanych w art. 151 Kodeksu pracy. Chodzi m.in. o służby ratunkowe, policję, straż pożarną, personel medyczny, maszynistów czy pracowników infrastruktury krytycznej, w tym portów lotniczych.

W praktyce oznacza to, że zdecydowana większość pracowników etatowych nie może być w Wigilię zobowiązana do świadczenia pracy. Problem pojawia się tam, gdzie praca wykonywana jest formalnie poza stosunkiem pracy.

Kurierzy poza ochroną Kodeksu pracy. Kluczowy problem umów B2B

Zmiana przepisów nie obejmuje osób pracujących na umowach cywilnoprawnych ani kontraktach B2B. To właśnie na takich zasadach zatrudniona jest znaczna część kurierów obsługujących największe firmy logistyczne i platformy e-commerce.

Gazeta Wyborcza dowiedziała się, że m.in. DPD Polska oraz Allegro przyznały, iż ich kurierzy będą pracować również w Wigilię. Firmy tłumaczą to „specyfiką branży” oraz faktem, że formalnie nie są to pracownicy etatowi.

W praktyce oznacza to ryzyko sytuacji, w której ustawowy dzień wolny funkcjonuje tylko na papierze, a realna praca jest wykonywana w oparciu o kontrakty, które mogą nosić znamiona stosunku pracy. To właśnie ten mechanizm ma być głównym przedmiotem kontroli PIP.

Biznes / News / Społeczeństwo

Gdy sztuczna inteligencja przeklina własną firmę. Jak DPD musiało wyłączyć swojego chatbota po skandalu z klientem

Kontrole PIP. Sprawdzane będą nie tylko dostawy, ale też magazyny

Państwowa Inspekcja Pracy zapowiedziała, że kontrole obejmą nie tylko samych kurierów, ale również funkcjonowanie magazynów, sortowni i centrów logistycznych w Wigilię. Inspektorzy sprawdzą, czy osoby wykonujące pracę na umowach cywilnoprawnych lub w ramach jednoosobowej działalności gospodarczej faktycznie spełniają kryteria samozatrudnienia.

Kluczowe będzie ustalenie, czy nie dochodzi do sytuacji, w której kontrakt B2B zastępuje umowę o pracę, mimo że praca jest wykonywana w określonym czasie, pod kierownictwem i według narzuconych zasad. W takim przypadku PIP może zakwestionować formę zatrudnienia.

Inspektorzy mają również weryfikować, czy pracownicy magazynów nie są zmuszani do pracy w Wigilię wbrew przepisom, np. poprzez grafiki, presję przełożonych lub „dobrowolne” nadgodziny.

Biznes / News / Technologie

Dlaczego UOKiK zatrzymuje e-rowery na granicy? Kupisz – pożałujesz. Lista modeli

Firmy muszą liczyć się z konsekwencjami

Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej zapowiada, że nie będzie pobłażania dla prób obchodzenia prawa. Kontrole mają charakter prewencyjny, ale w przypadku stwierdzenia naruszeń PIP może kierować sprawy do sądów pracy oraz nakładać kary finansowe.

Dla branży kurierskiej oznacza to realne ryzyko sporów prawnych i konieczność zmiany modelu zatrudnienia. Wigilia 2025 będzie pierwszym sprawdzianem nowych przepisów w praktyce – i testem, czy ustawowe wolne faktycznie działa, czy pozostaje tylko zapisem w ustawie.

Źródło: MRiPS, Gazeta Wyborcza

Bartek Kwiryń