Nowelizacja ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych, podpisana 22 lipca 2025 r., to największa zmiana w systemie OC od ponad dekady. Przepisy wchodzą w życie etapami, a część z nich obowiązuje już od sierpnia. Co się zmienia i gdzie czekają pułapki? Wyjaśniamy szczegółowo.
1. Nowe limity odpowiedzialności w OC – nawet 30 mln euro. Co to naprawdę oznacza?
Najważniejszą zmianą wprowadzoną ustawą z 22 lipca 2025 r. jest znaczące podniesienie tzw. sum gwarancyjnych w ubezpieczeniu OC. To kluczowy parametr, który określa, ile maksymalnie ubezpieczyciel wypłaci z polisy OC sprawcy wypadku. Po zmianie:
- 30 milionów euro – to nowy limit odpowiedzialności za szkody osobowe, czyli m.in. za:
- leczenie i hospitalizację poszkodowanych,
- długoterminową rehabilitację,
- wypłatę dożywotnich rent,
- zadośćuczynienie za cierpienie fizyczne i psychiczne,
- pogrzeb i inne koszty wynikające z ciężkich urazów lub śmierci uczestników wypadku.
- 6 milionów euro – to maksymalna kwota wypłaty z OC za szkody majątkowe, takie jak:
- zniszczenie pojazdów,
- uszkodzenie budynków, infrastruktury drogowej, ogrodzeń, maszyn,
- inne straty materialne wynikające z wypadku (np. utrata ładunku w transporcie, zniszczenie sprzętu elektronicznego).
Oba limity obowiązują na jedno zdarzenie, bez względu na to, ile osób zostało poszkodowanych i jak wysokie są ich roszczenia indywidualne. Kwota jest dzielona między wszystkie ofiary wypadku.
Dlaczego to ma znaczenie?
Dla poszkodowanego: większa szansa na pełne odszkodowanie
W praktyce to oznacza, że nawet w bardzo poważnym wypadku (np. karambolu z kilkunastoma ofiarami), nie zabraknie środków na pokrycie wszystkich roszczeń. Wcześniejsze limity bywały niewystarczające – wynosiły 5,21 mln euro za szkody osobowe i 1,05 mln euro za szkody majątkowe – co skutkowało tym, że niektóre ofiary otrzymywały tylko część należnych świadczeń.
Dla sprawcy: większe bezpieczeństwo finansowe
Jeśli jako kierowca spowodujesz wypadek, w którym ktoś zostanie trwale sparaliżowany albo zginie kilka osób, OC z nowymi limitami niemal na pewno pokryje wszystkie roszczenia. Gdyby limit był niższy, a koszty szkód wyższe – nadwyżka mogłaby zostać ściągnięta z Twojego majątku prywatnego.
Możliwy wzrost składek OC
Choć podwyższenie limitów ma charakter ochronny, to dla ubezpieczycieli oznacza większe ryzyko wysokich wypłat. W efekcie:
- może dojść do stopniowego podnoszenia składek OC (szczególnie dla kierowców z wysokim ryzykiem),
- ale wiele zależy od konkurencji rynkowej, wypadkowości i polityki firm ubezpieczeniowych.
Porównanie: było vs. jest
| Zakres szkód | Przed zmianą (do 2025) | Po nowelizacji (od 2025) |
|---|---|---|
| Szkody osobowe | 5,21 mln euro | 30 mln euro |
| Szkody majątkowe | 1,05 mln euro | 6 mln euro |
Podsumowanie w praktyce
- Każdy kierowca automatycznie zyskuje szerszą ochronę, bo nowe limity obowiązują niezależnie od towarzystwa ubezpieczeniowego.
- Nie trzeba podpisywać nowej umowy, jeśli masz aktualną polisę – nowy limit obowiązuje z mocy prawa.
- Warto upewnić się, że polisa obejmuje wszystkie sytuacje użytkowania pojazdu, szczególnie jeśli korzystasz z niego w sposób nietypowy (np. jako maszyna robocza, pojazd rolniczy, wózek widłowy).
2. Nowa definicja „ruchu pojazdu” – OC również dla maszyn w trakcie pracy
Nowelizacja ustawy rozszerza pojęcie „ruchu pojazdu”, co bezpośrednio wpływa na obowiązek posiadania ważnej polisy OC. Od teraz, „ruch” nie dotyczy wyłącznie poruszania się po drodze, ale obejmuje także:
- pracę pojazdu jako maszyny roboczej, nawet jeśli nie przemieszcza się z miejsca na miejsce,
- postoje z włączonym silnikiem – np. podczas załadunku, rozładunku lub rozładunku,
- działanie pojazdu poza drogą publiczną – np. na placu budowy, w hali, magazynie, sadzie lub polu uprawnym.
Co to oznacza w praktyce?
Jeśli koparka, ładowarka, podnośnik koszowy lub inna maszyna robocza wykonuje swoje zadania (np. kopie, podnosi, przewozi), nawet nie ruszając się z miejsca, to znajduje się w rozumieniu przepisów w ruchu. A to oznacza, że:
- musi mieć ważne ubezpieczenie OC,
- ewentualne szkody wyrządzone przez maszynę (np. uszkodzenie ogrodzenia, potrącenie pracownika, przewrócenie materiału budowlanego) będą kwalifikowane jako szkody z ruchu pojazdu,
- brak OC może skutkować koniecznością pokrycia strat z majątku właściciela maszyny oraz karą od UFG.
Zgodnie z nowymi przepisami, obowiązek OC dotyczy nawet tych pojazdów, które nigdy nie opuszczają terenu prywatnego – np. wózków widłowych, walców drogowych, ciągników w gospodarstwach, dźwigów mobilnych czy podnośników pracujących tylko na placach budowy.
3. Nowe kompetencje UFG – kontrole z inicjatywy Funduszu
Ubezpieczeniowy Fundusz Gwarancyjny (UFG) zyskał nowe uprawnienia:
- Może inicjować kontrole drogowe poprzez Policję, ITD lub inne służby, wyłącznie w celu sprawdzenia, czy dany pojazd ma ważne OC.
- Może typować pojazdy na podstawie własnych analiz i baz danych – bez potrzeby uzasadniania innych podejrzeń.
Konsekwencje:
- Kierowca może zostać zatrzymany nawet bez naruszenia przepisów, tylko po to, by sprawdzić ważność polisy.
- Ryzyko wykrycia braku OC znacząco wzrasta, a system staje się szczelniejszy i mniej tolerancyjny.
4. Wyższe kary za brak OC – bez litości dla spóźnialskich
Choć dokładne kwoty będą określone w rozporządzeniu, już teraz wiadomo, że:
- Kary za brak OC mają zostać podwyższone, proporcjonalnie do rosnącego minimalnego wynagrodzenia.
- W 2024 r. kara za brak OC przez ponad 14 dni wynosiła 8 480 zł. W 2025 r. może przekroczyć 10 tys. zł.
Dlaczego to ważne?
- Każdy dzień bez OC grozi karą, nawet jeśli pojazd nie był używany – system wykrywa to automatycznie.
- Brak OC = brak ochrony = pełna odpowiedzialność cywilna sprawcy, nawet za milionowe szkody.
- Nowy system nie przewiduje marginesu błędu – Fundusz wysyła wezwania na podstawie danych z CEPiK i rejestrów ubezpieczeniowych.
5. Co powinien zrobić właściciel pojazdu już teraz?
Zweryfikuj ważność swojej polisy OC
Upewnij się, że Twoje ubezpieczenie OC jest aktualne i nie ma w nim żadnych luk. Nawet jednodniowy brak ważnej polisy może skutkować wysoką karą od UFG i poważnymi konsekwencjami w razie wypadku.
Jeśli posiadasz maszynę roboczą, ciągnik, pojazd specjalistyczny lub taki, który nie wyjeżdża na drogę publiczną:
Sprawdź, czy masz ważne OC i czy obejmuje ono również sytuacje, w których pojazd wykorzystywany jest poza ruchem drogowym – np. na placu budowy, w magazynie, w gospodarstwie rolnym.
Ustal, czy Twoja polisa OC zawiera odpowiednie klauzule
Dotyczy to szczególnie pojazdów wykorzystywanych jako:
– platformy robocze,
– dźwigi,
– podnośniki,
– pojazdy transportu specjalistycznego.
Niektóre polisy wymagają doprecyzowania zakresu ochrony, dlatego warto skonsultować się z ubezpieczycielem.
Monitoruj rynek i porównuj oferty
W związku z podniesieniem limitów odpowiedzialności możliwe są zmiany wysokości składek OC. Regularne porównywanie ofert różnych towarzystw może pomóc uniknąć niepotrzebnych kosztów i zapewnić najkorzystniejsze warunki ubezpieczenia.
Podsumowanie: największe zmiany w punktach
| Zmiana | Co się zmienia? | Co to oznacza? |
|---|---|---|
| Limity OC | 30 mln € szkody osobowe, 6 mln € szkody majątkowe | Większa ochrona dla poszkodowanych i sprawców |
| Definicja „ruchu” | Użycie pojazdu nawet w czasie postoju lub poza drogą | OC obowiązkowe w znacznie szerszym zakresie |
| Kompetencje UFG | Fundusz może zlecać kontrole drogowe | Więcej zatrzymań i skuteczniejsze egzekwowanie OC |
| Kary za brak OC | Wyższe i bezwzględne | Brak OC to ogromne ryzyko finansowe |
Podstawa prawna
Ustawa z dnia 22 lipca 2025 r. o zmianie ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. 2025 poz. XXX)
