Rząd zatwierdził pakiet zmian: wyższa akcyza, zakaz sprzedaży alkoholu na stacjach paliw i nowe zasady podatku od „małpek”. Zmiany mają wejść w życie 1 stycznia 2026 roku.
Akcyza w górę: „Butelka wódki o 3 zł droższa”
Po posiedzeniu Rady Ministrów minister Adam Szłapka ogłosił, że rząd zaakceptował projekt nowelizacji ustawy o podatku akcyzowym. To zmiana większa, niż pierwotnie zakładano.
– „Rząd zaakceptował projekt nowelizacji ustawy o podatku akcyzowym”
– powiedział Szłapka.
– „Butelka piwa zdrożeje o 16 groszy, a butelka wódki o 3 złote”.
Zamiast dotychczasowych 5 proc. podwyżki rocznie, akcyza wzrośnie o 15 proc. w 2026 roku i 10 proc. w 2027 roku.
src=”https://faktyplus.pl/wp-content/uploads/2025/08/Zrzut-ekranu-2025-08-26-122602.png” alt=”Zaburzenia erekcji – grafika ilustracyjna do artykułu o przyczynach, objawach i leczeniu” title=”Zaburzenia erekcji w Polsce – przyczyny, objawy i leczenie” width=”1300″ height=”700″ loading=”lazy” decoding=”async” sizes=”(max-width: 1300px) 100vw, 1300px” style=”max-width:100%;height:auto;” />Polska wciąż jednym z najtańszych rynków alkoholowych w UE
Ministerstwo Finansów argumentuje, że ceny alkoholu w Polsce są wciąż jednymi z najniższych w Europie.
„Zgodnie z danymi Eurostatu, ceny konsumpcyjne napojów alkoholowych w Polsce są na zdecydowanie niższym poziomie niż w większości państw UE. Tańszy alkohol można kupić jedynie w Bułgarii, Rumunii i na Węgrzech”
– podkreślono w uzasadnieniu projektu.
Wzrost wynagrodzeń sprawia dodatkowo, że Polacy mogą kupić coraz więcej alkoholu za miesięczną pensję. To — zdaniem rządu — wzmacnia presję na zmianę polityki cenowej.
Alkohol kosztuje społeczeństwo 93 miliardy złotych
Rząd wskazuje też na rosnące koszty społeczne związane z alkoholem. Według Krajowe Centrum Przeciwdziałania Uzależnieniom wynoszą one 93,3 mld zł rocznie.
„Różnica między przychodami budżetowymi z tytułu podatku akcyzowego od napojów alkoholowych a kosztami społeczno-ekonomicznymi wynosi ok. 80 mld zł”
– zaznaczono w komunikacie resortu finansów.
Te koszty dotyczą m.in. ochrony zdrowia, wymiaru sprawiedliwości, systemu ubezpieczeń społecznych oraz pomocy społecznej.
Zakaz sprzedaży alkoholu na stacjach paliw
Drugim filarem pakietu zmian jest nowelizacja ustawy o wychowaniu w trzeźwości. Ministerstwo Zdrowia chce, by od stycznia 2026 r. obowiązywał zakaz sprzedaży alkoholu na stacjach paliw i w uzdrowiskach.
Projekt przewiduje również ograniczenie sprzedaży alkoholu online (tylko odbiór osobisty), zakaz sprzedaży w formie żeli czy kryształków oraz obowiązek sprawdzania wieku przy kasie.
Resort podkreśla, że zmiany nie są wyłącznie fiskalne.
„Badania dowodzą, że większość osób stosujących przemoc domową jest pod wpływem środków odurzających, w tym alkoholu”
– czytamy w uzasadnieniu projektu. Z tego powodu rząd chce równolegle wzmocnić narzędzia interwencji.
„Podatek od małpek” na pokrycie interwencji
Istotną zmianą ma być też nowe przeznaczenie wpływów z tzw. podatku od małpek, czyli opłaty od alkoholu w butelkach poniżej 300 ml. Środki mają trafiać m.in. na pokrycie kosztów interwencji medycznych podczas procedur odebrania dziecka w przypadkach przemocy domowej.
– „Mając na uwadze wątpliwości samorządów dotyczące prawidłowej realizacji przepisów — na przykład, czy możliwe jest wezwanie zespołu ratownictwa medycznego — proponuje się umożliwienie pokrycia kosztów udziału w interwencji odpowiedniego personelu medycznego z wykorzystaniem środków z opłaty ‘małpkowej’”
– podkreślono w uzasadnieniu projektu MZ.
Gminy ostrzegają przed przerzucaniem kosztów
Eksperci zwracają uwagę, że zmiany mogą w praktyce obciążyć samorządy.
Prawnik Mateusz Karciarz z Kancelarii Radców Prawnych Zygmunt Jerzmanowski i Wspólnicy zauważył:
– „To sygnał dla gmin, że wezwanie zespołu ratownictwa medycznego będzie obciążone kosztami, które nie trafią już do NFZ, lecz zostaną pokryte z opłaty małpkowej”.
W jego ocenie konieczne będzie bardzo precyzyjne doprecyzowanie przepisów, by uniknąć niejasności w podziale odpowiedzialności finansowej.
Koniec z promocjami piwa i marketingiem
W projekcie znalazł się też zakaz promocji piwa — obejmie on rabaty, pakiety, gry losowe i programy lojalnościowe.
„Celem jest ograniczenie dostępności alkoholu, szczególnie dla osób młodych”
– tłumaczy Ministerstwo Zdrowia. Kary za nielegalną reklamę i promocję mają być wyższe niż dotąd.
Fiskalno-zdrowotny pakiet zmian
Rząd łączy trzy elementy:
- znaczną podwyżkę akcyzy,
- ograniczenie dostępności alkoholu,
- i przekierowanie środków z podatku od „małpek” na działania interwencyjne i profilaktyczne.
W praktyce oznacza to droższy alkohol, mniejszą dostępność i większą rolę samorządów w finansowaniu działań prewencyjnych. Zmiany mają wejść w życie 1 stycznia 2026 roku.
Źródła: Ministerstwo Finansów, Ministerstwo Zdrowia, GUS, Eurostat, KCPU
