Reaktor jądrowy MARIA, jedyny tego typu obiekt działający w Polsce, wraca do pracy po kilkumiesięcznej przerwie. Minister energii Miłosz Motyka poinformował dziś, 5 sierpnia, że w ciągu kilkunastu godzin jednostka powinna pracować z pełną mocą.
Decyzję o wznowieniu eksploatacji wydała Państwowa Agencja Atomistyki, która jednocześnie zapowiada ciągły nadzór nad bezpieczeństwem pracy reaktora.
Reaktor MARIA wznawia działalność po ponad czterech miesiącach
W marcu 2025 roku zakończyła się ważność dotychczasowego zezwolenia na eksploatację reaktora jądrowego MARIA, działającego w Narodowym Centrum Badań Jądrowych w Świerku pod Otwockiem. Od kwietnia reaktor pozostawał wyłączony.
Dopiero 31 lipca 2025 r. prezes Państwowej Agencji Atomistyki (PAA) wydał nową, bezterminową zgodę na eksploatację. Jak poinformowano, zezwolenie zostało udzielone pod warunkami dotyczącymi bezpieczeństwa i nadzoru, a PAA będzie monitorować pracę reaktora na bieżąco.
Minister energii: „MARIA wraca na kolejne 20 lat”
Dziś, 5 sierpnia, podczas konferencji prasowej w Świerku, minister energii Miłosz Motyka potwierdził, że reaktor MARIA w ciągu kilkunastu godzin osiągnie pełną moc operacyjną.
– MARIA będzie pracować przez kolejne 20 lat dla dobra polskiej nauki, przemysłu i medycyny – zapowiedział minister. – To ogromny krok w kierunku unowocześnienia zaplecza technologicznego polskiej energetyki jądrowej.
Dlaczego reaktor MARIA jest tak ważny?
Reaktor MARIA to jedyny pracujący reaktor jądrowy w Polsce i jeden z najważniejszych tego typu obiektów badawczych w Europie Środkowo-Wschodniej. Działa od lat 70., a jego nazwa pochodzi od Marii Skłodowskiej-Curie.
Pełni wiele kluczowych funkcji:
- Produkcja radioizotopów medycznych – m.in. molibdenu-99 wykorzystywanego w diagnostyce nowotworowej,
- Badania nad nowymi materiałami jądrowymi i technologicznymi,
- Szkolenie kadry naukowej i technicznej,
- Projekty międzynarodowe w zakresie fizyki reaktorowej.
– To nie tylko reaktor – zaznaczyła prof. Agnieszka Pollo, p.o. dyrektora NCBJ. – MARIA to platforma do badań interdyscyplinarnych: od fizyki materiałów po zastosowania w medycynie nuklearnej.
Modernizacja i dalszy rozwój reaktora
Minister Motyka zapowiedział również, że rozpoczęto program modernizacji reaktora, który ma pozwolić na zwiększenie jego efektywności, bezpieczeństwa i precyzji pomiarów. Choć MARIA w ostatnich latach przeszła kilka etapów unowocześnienia, teraz planowane są dalsze inwestycje infrastrukturalne i technologiczne.
Nowe środki mają zostać przeznaczone m.in. na:
- wymianę systemów pomiarowych i kontrolnych,
- modernizację obiegu chłodzenia,
- poprawę zabezpieczeń systemów awaryjnych,
- rozwój infrastruktury edukacyjnej wokół reaktora.
Bezpieczeństwo pod ścisłym nadzorem
Państwowa Agencja Atomistyki podkreśla, że zezwolenie na pracę reaktora MARIA zostało wydane po szczegółowej analizie dokumentacji technicznej i raportów bezpieczeństwa. PAA zastrzegła, że eksploatacja może być w każdej chwili wstrzymana, jeśli zostaną stwierdzone jakiekolwiek nieprawidłowości.
Reaktor jądrowy MARIA – najważniejsze fakty
- Lokalizacja: Narodowe Centrum Badań Jądrowych w Świerku (woj. mazowieckie)
- Rok uruchomienia: 1974
- Typ: reaktor badawczy o mocy 30 MW
- Zastosowania: medycyna, przemysł, fizyka, edukacja
- Operator: NCBJ (Narodowe Centrum Badań Jądrowych)
Polska energetyka jądrowa: MARIA jako pomost między badaniami a przyszłością
Choć Polska nie posiada jeszcze elektrowni jądrowych produkujących energię elektryczną, reaktor MARIA odgrywa kluczową rolę w przygotowaniach do budowy dużych reaktorów energetycznych, których powstanie planowane jest w najbliższej dekadzie.
Działalność MARII pozwala szkolić specjalistów, testować technologie oraz budować zaplecze naukowe i legislacyjne dla przyszłej energetyki atomowej.
Nauka, zdrowie, przyszłość
Powrót do pracy reaktora MARIA to strategiczny moment dla polskiej nauki, energetyki i medycyny. Decyzja o jego wznowieniu oznacza nie tylko kontynuację ważnych projektów badawczych, lecz także szansę na rozwój nowoczesnej, bezemisyjnej infrastruktury naukowo-technologicznej.
