„Szon patrole” to samozwańcze grupy młodych chłopców — często nieletnich — zaczepiają kobiety i dziewczynki w miejscach publicznych, publikując ich zdjęcia i dane w internecie. Choć wielu uczestników uważa to za „zabawę” lub „społeczną misję”, prawo przewiduje konkretne sankcje za takie działania.
Kim są uczestnicy „szon patroli”?
„Szon patrol” to grupa młodych osób, często nieletnich, którzy zakładają żółte kamizelki z napisem „Szon patrol” i zaczepiają kobiety w przestrzeni publicznej. Fotografują je z ukrycia, komentują ich wygląd, a następnie publikują zdjęcia i linki do profili w mediach społecznościowych. Celem jest „napiętnowanie” zachowań uznanych przez nich za nieobyczajne.
Fraza „szon” pochodzi od wulgarnego określenia prostytutki, spopularyzowanego przez filmy Patryka Vegi. Zjawisko szybko rozprzestrzeniło się wśród nastolatków, którzy traktują je jako formę „społecznej kontroli”.
Zaczepianie kobiet w miejscach publicznych przez nieletnich – co mówi prawo?
Według adwokata Andrzeja Zorskiego, cytowanego przez Prawo.pl, uczestnicy „szon patroli” mogą odpowiadać za zniesławienie, znieważenie, a nawet uporczywe nękanie. Choć samo noszenie kamizelki nie jest karalne, działania podejmowane przez te osoby mogą naruszać przepisy prawa karnego oraz ustawy o wspieraniu i resocjalizacji nieletnich.
Osoby powyżej 13. roku życia mogą zostać objęte postępowaniem resocjalizacyjnym, a w skrajnych przypadkach — umieszczone w zakładzie poprawczym. Dla dzieci powyżej 10. roku życia możliwe jest wszczęcie postępowania w sprawie demoralizacji, co może skutkować dozorem kuratora lub innymi środkami wychowawczymi.
Zjawisko „szon patrol” w mediach społecznościowych – reakcja Rzecznika Praw Dziecka
Monika Horna-Cieślak, Rzeczniczka Praw Dziecka, zwróciła się do przedstawicieli platform Meta i TikTok z apelem o monitorowanie i blokowanie treści związanych z „szon patrolami”. Wskazała na realne ryzyko stygmatyzacji, przemocy rówieśniczej oraz prób samobójczych wśród ofiar tych działań.
„Kwestia bezpieczeństwa dzieci i młodzieży w środowisku cyfrowym od początku znajduje się w szczególnym zainteresowaniu Rzeczniczki Praw Dziecka”
– podano w komunikacie Biura RPD.
Czy „szon patrole” są legalne? Odpowiedź ekspertów
Z prawnego punktu widzenia, działania „szon patroli” mogą być traktowane jako przestępstwa przeciwko czci i nietykalności osobistej. W zależności od wieku sprawcy i skali naruszenia, możliwe są różne formy odpowiedzialności:
- postępowanie w sprawie demoralizacji
- dozór kuratora sądowego
- umieszczenie w zakładzie poprawczym
- upomnienie lub inne środki wychowawcze
Uczestnicy „szon patroli” muszą liczyć się z karami, nawet jeśli są nieletni. Prawo chroni osoby narażone na publiczne poniżenie, a publikowanie ich wizerunku bez zgody może być podstawą do wszczęcia postępowania.
Zjawisko „szon patrol” to nie tylko internetowa moda, ale realne zagrożenie dla bezpieczeństwa i godności kobiet oraz dziewcząt. Uczestnicy tych działań — nawet jeśli są nieletni — mogą ponieść konsekwencje prawne. Rzeczniczka Praw Dziecka oraz eksperci apelują o czujność, edukację i zdecydowaną reakcję instytucji.
