Wynagrodzenia zasadnicze wzrosną do 6211 zł brutto, a po 40 i 45 latach pracy nauczyciele otrzymają wyższe nagrody jubileuszowe. Reforma ma zatrzymać starszych pedagogów w szkołach, podczas gdy młodych ubywa, a liczba uczniów spada.
Jakie zmiany w Karcie Nauczyciela od 1 września 2025 roku?
Od 1 września 2025 roku wejdzie w życie większość zapisów nowelizacji Karty Nauczyciela. Kolejne zmiany – w tym dotyczące odpraw emerytalnych i nowych zasad nagród – zaczną obowiązywać od 1 stycznia 2026 r.
Nowe przepisy obejmują m.in. wyższe nagrody jubileuszowe dla nauczycieli, a także minimalne stawki wynagrodzenia zasadniczego, które będą obowiązywały w roku szkolnym 2025/2026.
Jakie nagrody jubileuszowe dla nauczycieli w 2025 i 2026 roku?
Jednym z kluczowych punktów nowelizacji jest zmiana zasad nagród jubileuszowych.
Dotychczas nauczyciel po 40 latach pracy otrzymywał nagrodę w wysokości 250% miesięcznego wynagrodzenia. Teraz kwota ta wzrośnie do 300% pensji miesięcznej.
Wprowadzono też dodatkową nagrodę za 45 lat pracy – w wysokości 400% wynagrodzenia miesięcznego.
Ministerstwo Edukacji uzasadnia zmiany chęcią zatrzymania w szkołach doświadczonych nauczycieli.
Czy opłaca się pracować dłużej po osiągnięciu wieku emerytalnego?
Resort edukacji podkreśla, że nowe rozwiązania mają być motywacją do dłuższej pracy. Sekretarz stanu Henryk Kiepura przypomina także o innych instrumentach finansowych:
- zwolnienie z podatku dochodowego od przychodów ze stosunku pracy do kwoty 85 528 zł rocznie,
- podwyższenie emerytury – każdy dodatkowy rok pracy po osiągnięciu wieku emerytalnego zwiększa świadczenie nawet o 10–15%.
Jak tłumaczy MEN, rekompensata za późniejsze przejście na emeryturę ma dodatkowo podnosić bezpieczeństwo finansowe nauczycieli i zachęcać do dłuższej aktywności zawodowej.
Ile wynosi wynagrodzenie zasadnicze nauczycieli w 2025 roku?
Od września 2025 roku obowiązują nowe minimalne stawki wynagrodzenia zasadniczego nauczycieli. Kwoty wahają się od 5027 zł do 6211 zł brutto, w zależności od stopnia awansu i poziomu wykształcenia.
- 5027 zł brutto – nauczyciele początkujący bez przygotowania pedagogicznego,
- 5153 zł brutto – nauczyciele początkujący z przygotowaniem pedagogicznym,
- 5156 zł brutto – nauczyciele mianowani (magister bez przygotowania lub licencjat),
- 5310 zł brutto – nauczyciele mianowani (magister z przygotowaniem),
- 5405 zł brutto – nauczyciele dyplomowani (magister bez przygotowania, licencjat),
- 6211 zł brutto – nauczyciele dyplomowani (magister z przygotowaniem pedagogicznym).
Ile wynosi pensja netto nauczyciela w 2025 roku?
Podane w rozporządzeniu kwoty to stawki brutto. W praktyce po odliczeniu podatku i składek ZUS nauczyciel otrzymuje mniej.
- nauczyciel początkujący (5153 zł brutto) otrzyma około 3800–3900 zł netto,
- nauczyciel dyplomowany (6211 zł brutto) około 4550–4650 zł netto.
Do pensji zasadniczej doliczane są jednak różne dodatki: za staż pracy, wychowawstwo, godziny ponadwymiarowe, funkcyjny czy motywacyjny.
Jakie dodatki i świadczenia poza pensją zasadniczą otrzymują nauczyciele?
Wynagrodzenie zasadnicze to tylko część całkowitej pensji nauczyciela. System przewiduje szereg dodatków i świadczeń, które mogą znacząco zwiększyć miesięczną i roczną wypłatę.
- Dodatek stażowy – przysługuje po 4 latach pracy, 1% wynagrodzenia zasadniczego za każdy rok, maksymalnie do 20%.
- Dodatek za wychowawstwo – dla wychowawców klas, jego wysokość ustala organ prowadzący (zwykle kilkaset zł miesięcznie).
- Dodatek motywacyjny i funkcyjny – za szczególne osiągnięcia dydaktyczne lub pełnienie funkcji.
- Godziny ponadwymiarowe – płatne dodatkowo w zależności od liczby zajęć ponad pensum.
- Trzynasta pensja – dodatkowe wynagrodzenie roczne, wypłacane w I kwartale.
- Świadczenie urlopowe – wypłacane raz w roku, przed wakacjami.
- Nagroda na Dzień Edukacji Narodowej – przyznawana 14 października przez dyrektora lub organ prowadzący.
Dzięki tym świadczeniom realne wynagrodzenie nauczycieli jest wyższe niż sama pensja zasadnicza, choć poziom dodatków zależy od możliwości finansowych samorządu.
Ilu nauczycieli i uczniów jest w szkołach w 2025 roku?
W 2025 roku liczba nauczycieli w Polsce spadła z 735,5 tys. do 725,9 tys. To spadek o prawie 10 tys. osób w ciągu roku.
Najbardziej niepokojące są zmiany strukturalne:
- ubyło 5 tys. nauczycieli poniżej 30. roku życia,
- jednocześnie w grupie wiekowej 61+ przybyło ponad 7,5 tys. osób.
System edukacji coraz bardziej opiera się na starszych pedagogach, podczas gdy młodzi coraz rzadziej wybierają tę profesję.
Zmniejsza się także liczba uczniów w polskich szkołach. Dane GUS pokazują, że w roku szkolnym 2024/2025 do szkół podstawowych uczęszczało około 2,9 mln uczniów, czyli o kilkadziesiąt tysięcy mniej niż rok wcześniej. Spadki widać również w szkolnictwie ponadpodstawowym — w liceach i technikach uczy się łącznie około 1,4 mln uczniów, co oznacza dalszy trend demograficznego kurczenia się roczników.
Zderzenie tych dwóch procesów – malejącej liczby uczniów i jednoczesnego starzenia się kadry nauczycielskiej – tworzy paradoks. Z jednej strony rząd i samorządy alarmują o brakach kadrowych, z drugiej strony w części szkół demografia powoduje niższe zapotrzebowanie na nowe etaty. Eksperci ostrzegają, że w perspektywie kilku lat może to prowadzić do nierównomiernego rozłożenia obciążeń – w dużych miastach wciąż będzie brakować nauczycieli, natomiast w małych ośrodkach spadek liczby uczniów ograniczy liczbę godzin i stabilność zatrudnienia.
Podsumowanie – zarobki i nagrody nauczycieli w 2025 roku
Nowelizacja Karty Nauczyciela wprowadza wyższe nagrody jubileuszowe i określa nowe stawki wynagrodzenia zasadniczego – od 5027 zł do 6211 zł brutto.
Dzięki temu nauczyciele po 40 latach pracy otrzymają nagrodę w wysokości 300% wynagrodzenia, a po 45 latach – aż 400%.
Choć zmiany te poprawiają sytuację finansową pedagogów, zawód nauczyciela nadal boryka się z kryzysem kadrowym. Bez dopływu młodych pracowników reformy mogą jedynie spowolnić proces starzenia się kadry, ale nie powstrzymają problemu.
Źródła:
- Ministerstwo Edukacji Narodowej – Nowelizacja Karty Nauczyciela – komunikat MEN
- Główny Urząd Statystyczny – Edukacja w roku szkolnym 2024/2025 – liczba uczniów i nauczycieli
- Serwis Samorządowy PAP – Minimalne stawki wynagrodzenia zasadniczego nauczycieli w 2025 roku
