Od 1 stycznia 2026 roku zasiłek pogrzebowy z ZUS wzrośnie z 4000 do 7000 zł. Po raz pierwszy zostanie też wprowadzona waloryzacja świadczenia przy inflacji powyżej 5 proc.
Zasiłek pogrzebowy ZUS 2026 – podwyżka do 7000 zł i waloryzacja
Po blisko 15 latach bez zmian ZUS podnosi zasiłek pogrzebowy z 4000 do 7000 zł. Nowa kwota zacznie obowiązywać 1 stycznia 2026 roku, a od 1 marca 2026 r. zostanie wprowadzony mechanizm waloryzacji. Oznacza to, że jeśli inflacja w poprzednim roku przekroczy 5 procent, świadczenie zostanie automatycznie podwyższone.
Celem zmian jest dostosowanie świadczenia do rosnących kosztów organizacji pogrzebu, które w ostatnich latach wyraźnie przewyższały dotychczasową kwotę wsparcia. Według danych ZUS, w 2024 roku wypłacono blisko 360 tysięcy zasiłków pogrzebowych o łącznej wartości 1,44 miliarda złotych, najwięcej w województwach śląskim i mazowieckim.
Ile osób umiera rocznie w Polsce i jaka jest skala świadczeń
Co roku w Polsce umiera około 400 tysięcy osób. W 2023 r. liczba zgonów wyniosła ok. 409 tysięcy, a w 2024 roku utrzymała się na zbliżonym poziomie. Oznacza to, że niemal każda śmierć pociąga za sobą formalności związane z wypłatą świadczenia. Dla porównania – w 2024 roku ZUS zrealizował około 360 tysięcy wypłat zasiłku pogrzebowego, co stanowi jeden z większych budżetowych transferów o charakterze socjalnym w Polsce.
Zasiłek pogrzebowy przysługuje każdemu, kto pokrył koszty pochówku osoby ubezpieczonej w ZUS – niezależnie od tego, czy jest to członek rodziny, pracodawca, gmina, dom pomocy społecznej, czy parafia.
Koszty pogrzebu w Polsce – od trumny po opłatę cmentarną
Według analiz branżowych i danych GUS średni koszt pogrzebu w Polsce przekracza 11–14 tysięcy złotych. W dużych miastach, zwłaszcza przy tradycyjnym pochówku w grobie ziemnym, wydatki mogą sięgać nawet 15 tysięcy zł.
Na cenę składają się m.in.:
- zakup trumny lub urny,
- transport i przygotowanie ciała,
- kremacja (tam, gdzie dostępna),
- oprawa ceremonii,
- opłaty cmentarne,
- honorarium duchownego lub celebranta,
- kwiaty i dekoracje,
- koszty administracyjne.
Z kolei nagrobek z kamienia to osobny wydatek, sięgający od kilku do nawet kilkudziesięciu tysięcy złotych. W tej sytuacji zasiłek pogrzebowy w wysokości 7000 zł stanowi częściowe, lecz niepełne wsparcie – pozwala pokryć podstawowe wydatki, ale nie wszystkie elementy ceremonii i upamiętnienia.
Symulacja: tradycyjny pogrzeb z trumną
Przykładowy koszt pochówku tradycyjnego (z trumną, bez nagrobka granitowego):
| Składnik usługi | Szacunkowy koszt (zł) |
|---|---|
| Trumna drewniana średniej klasy | 2 000 – 2 500 |
| Przewóz zwłok, chłodnia, toaleta pośmiertna | 900 – 1 200 |
| Przygotowanie ciała, ubiór, kosmetyka | 400 – 600 |
| Oprawa ceremonii (śpiew, muzyka, dekoracje) | 600 – 800 |
| Msza i ofiara dla parafii/duchownego | 500 – 800 |
| Opłata cmentarna za grób ziemny (20 lat) | 2 000 – 3 000 |
| Tragarze, obsługa pogrzebu | 700 – 1 000 |
| Łącznie (bez nagrobka) | 7 000 – 9 900 zł |
W miastach takich jak Warszawa, Kraków czy Wrocław, koszty opłat cmentarnych i wynajęcia kaplicy są zwykle wyższe, przez co całkowity rachunek często przekracza 10 tys. zł.
Symulacja: pogrzeb z kremacją
Kremacja, choć postrzegana jako tańsza, również generuje znaczące koszty.
| Składnik usługi | Szacunkowy koszt (zł) |
|---|---|
| Usługa kremacji | 800 – 1 200 |
| Urna (ceramiczna lub metalowa) | 400 – 800 |
| Transport, chłodnia, przygotowanie ciała | 1 000 – 1 200 |
| Uroczystość pożegnalna w kaplicy krematorium | 400 – 700 |
| Ceremonia na cmentarzu, pochówek urny | 1 000 – 1 500 |
| Opłata za miejsce w kolumbarium lub niszy | 1 500 – 2 500 |
| Kwiaty, oprawa muzyczna, organizacja | 600 – 800 |
| Łącznie (bez nagrobka) | 5 700 – 8 700 zł |
Pogrzeb z kremacją jest zwykle o 10–20 proc. tańszy niż tradycyjny, jednak różnice zależą od miasta i standardu usług.
Rodzaje ceremonii: pogrzeby kościelne, świeckie i państwowe
Najczęściej wybieraną formą pozostaje pogrzeb kościelny, organizowany według zasad danego obrządku. Obejmuje on m.in. mszę żałobną, procesję i pochówek na cmentarzu parafialnym lub komunalnym. Koszt takiej ceremonii obejmuje dodatkowo ofiarę dla parafii i honorarium duchownego.
Rosnącą popularność zyskują pogrzeby świeckie, prowadzone przez mistrzów ceremonii lub celebrantów. Mają one charakter humanistyczny, pozbawiony elementów religijnych, ale z oprawą muzyczną i indywidualnymi przemówieniami. Całkowity koszt takiej uroczystości bywa porównywalny z wyznaniową formą pochówku i sięga zwykle od 8 do 15 tys. zł.
Osobną kategorią są pogrzeby państwowe, organizowane na koszt Skarbu Państwa dla osób szczególnie zasłużonych. Decyzję podejmuje Prezydent RP, a w przypadku ceremonii wojskowych – Minister Obrony Narodowej.
Cmentarze w Polsce – zarządcy, opłaty i przepisy
Cmentarze w Polsce dzielą się na komunalne i wyznaniowe (parafialne).
- Cmentarzami komunalnymi zarządzają gminy – wójtowie, burmistrzowie lub prezydenci miast. To oni ustalają regulaminy, stawki i sposób przedłużania rezerwacji miejsc.
- Nekropolie parafialne znajdują się w gestii parafii lub związków wyznaniowych i działają zgodnie z prawem państwowym oraz przepisami kościelnymi.
Najczęściej pobierane opłaty to:
- opłata za miejsce na cmentarzu – zazwyczaj na 20 lat,
- pokładne – administracyjna opłata cmentarna,
- przedłużenie rezerwacji grobu,
- opłata za wjazd lub prace kamieniarskie.
Brak przedłużenia po 20 latach może skutkować ponownym wykorzystaniem miejsca. Wysokość stawek zależy od lokalizacji – w dużych miastach za miejsce pod grób ziemny płaci się kilka tysięcy złotych, w mniejszych miejscowościach znacznie mniej.
Zasiłek pogrzebowy – komu przysługuje i jak go uzyskać
Zasiłek pogrzebowy 2026 przysługuje osobom lub instytucjom, które pokryły koszty pochówku osoby ubezpieczonej w ZUS lub członka jej rodziny. Wniosek o wypłatę świadczenia (formularz Z-12) można złożyć w oddziale ZUS, pocztą lub elektronicznie przez PUE ZUS.
Do wniosku należy dołączyć:
- odpis skrócony aktu zgonu (ZUS może uzyskać go samodzielnie),
- dokument potwierdzający pokrewieństwo lub powinowactwo,
- rachunki i faktury w oryginale lub kopiach potwierdzonych przez bank,
- zaświadczenie płatnika składek, jeśli dotyczy.
Termin złożenia wniosku wynosi 12 miesięcy od dnia śmierci lub, w wyjątkowych sytuacjach, 12 miesięcy od dnia pogrzebu. Jeśli złożenie dokumentów nastąpiło z opóźnieniem, ZUS może przyjąć wniosek pod warunkiem przedstawienia dokumentu uzasadniającego przyczynę zwłoki, np. zaświadczenia z policji lub prokuratury.
Czy 7000 zł wystarczy na pokrycie kosztów pogrzebu
Podwyżka do 7000 zł stanowi realną ulgę finansową, lecz nie wystarczy na pokrycie całości wydatków związanych z pogrzebem. Nawet przy umiarkowanych kosztach ceremonii, trumny i usług cmentarnych, łączna suma często przekracza 10 tys. zł.
Dlatego wprowadzenie waloryzacji zasiłku uznaje się za krok w kierunku utrzymania jego realnej wartości. W praktyce oznacza to, że jeśli inflacja przekroczy 5 proc., świadczenie będzie rosnąć wraz z cenami, bez konieczności każdorazowej zmiany ustawy.
Co warto zapamiętać o zasiłku pogrzebowym ZUS
- Od 1 stycznia 2026 r. zasiłek pogrzebowy wzrośnie do 7000 zł.
- Od 1 marca 2026 r. świadczenie będzie waloryzowane przy inflacji powyżej 5 proc.
- Rocznie umiera w Polsce około 400 tys. osób, a ZUS wypłaca ponad 350 tys. zasiłków.
- Średni koszt pogrzebu wynosi od 11 do 14 tys. zł, w dużych miastach nawet więcej.
- Cmentarze komunalne prowadzą gminy, a parafialne – instytucje kościelne; opłaty za miejsce obowiązują zazwyczaj na 20 lat.
Źródła: Zakład Ubezpieczeń Społecznych
