W 2024 r. odnotowano rekordowy wzrost zachorowań na krztusiec w Polsce. Kraków uruchamia program bezpłatnych szczepień wart ponad 70 tys. zł, by chronić mieszkańców i przerwać łańcuch zakażeń.
Krztusiec w Polsce – gwałtowny wzrost zachorowań
W 2024 roku w Polsce zarejestrowano blisko 17 000 przypadków krztuśca, co stanowi kilkunastokrotny wzrost w porównaniu z latami wcześniejszymi. Dla porównania w 2023 roku było to kilkaset przypadków. Dane potwierdzają raporty epidemiologiczne publikowane przez instytucje zdrowia publicznego i lekarzy chorób zakaźnych.
Najwięcej zachorowań obserwuje się wśród dzieci i młodzieży w wieku szkolnym, ale coraz częściej chorują także osoby dorosłe, u których odporność poszczepienna wygasła. Lekarze podkreślają, że krztusiec powrócił nie dlatego, że szczepienia są nieskuteczne, lecz dlatego, że większość dorosłych nie przyjmuje dawek przypominających.
„Krztusiec to bardzo zaraźliwa choroba. Jedna osoba może zarazić nawet 15–17 innych – to więcej niż przy grypie czy COVID-19. Problem w tym, że u dorosłych choroba często przebiega z nietypowymi objawami – np. tylko jako kaszel – przez co nie jest rozpoznawana.”
– powiedział dr Paweł Grzesiowski, Główny Inspektor Sanitarny (gov.pl).
Kraków wprowadza darmowe szczepienia przeciw krztuścowi
Władze Kraków ogłosiły wprowadzenie lokalnego programu szczepień ochronnych przeciwko krztuścowi w latach 2025–2030. W 2025 roku na ten cel zostanie przeznaczone 71 342 zł, z czego 30 000 zł pochodzi z budżetu miasta, a pozostała część z budżetu województwa.
„Całkowity koszt Programu w 2025 r. wyniesie 71 342 zł, w tym dofinansowanie ze środków Województwa w wysokości 41 342 zł oraz wkład własny GMK w wysokości 30 000 zł”
– poinformowała Magdalena Furdzik, zastępca dyrektora Wydziału Polityki Społecznej, Równości i Zdrowia (krakow.pl).
Program obejmie około 400 osób dorosłych, które nie są objęte obowiązkowymi szczepieniami. Szczepienia będą dostępne m.in. dla kobiet w ciąży w 27.–36. tygodniu oraz osób z grup ryzyka.
„8 października radni Miasta Krakowa przyjęli program polityki zdrowotnej dotyczący szczepień przeciwko krztuścowi w Małopolsce na lata 2025–2030”
– podał Urząd Miasta Krakowa (krakow.pl).
Czym jest krztusiec i dlaczego jest groźny
Krztusiec, znany także jako koklusz, to choroba zakaźna układu oddechowego wywoływana przez bakterię Bordetella pertussis. Początkowo objawy przypominają przeziębienie, ale w kolejnych dniach pojawia się charakterystyczny, napadowy kaszel z trudnościami w oddychaniu i tzw. „pianiem” przy wdechu.
Najbardziej narażone są niemowlęta, które nie zdążyły jeszcze przyjąć szczepień. U tej grupy krztusiec może prowadzić do poważnych powikłań, w tym bezdechów i hospitalizacji. Choroba często ma również ciężki przebieg u osób starszych oraz z chorobami współistniejącymi.
Szczepienia przeciwko krztuścowi w Polsce – schemat i zalecenia
W Polsce szczepienia przeciwko krztuścowi są obowiązkowe dla dzieci:
- 2. miesiąc życia – pierwsza dawka,
- miesiąc życia – druga dawka,
- 5.–6. miesiąc życia – trzecia dawka,
- 16.–18. miesiąc życia – czwarta dawka.
Dawki przypominające podaje się w wieku 6 i 14 lat. Od października 2024 r. kobiety w ciąży między 27. a 36. tygodniem mogą korzystać z bezpłatnych szczepień. Dla dorosłych zalecane jest szczepienie przypominające co 10 lat.
Jak tłumaczy prof. Miłosz Parczewski, konsultant krajowy ds. chorób zakaźnych (mp.pl).:
„Szczepienie przeciwko krztuścowi powinniśmy powtarzać co 10 lat i bardzo mały procent populacji to robi. To jeden z głównych powodów rosnącej liczby zachorowań.”
Dlaczego krztusiec wraca – opinie ekspertów
Specjaliści wskazują cztery główne powody rosnącej liczby zachorowań:
- Wygasanie odporności – szczepienia nie dają odporności na całe życie.
- Brak przypomnień – niewielu dorosłych szczepi się co 10 lat.
- Mocniejsza wykrywalność – poprawiła się diagnostyka i zgłaszanie przypadków.
- Lokalne ogniska choroby – szybkie rozprzestrzenianie się wśród niezaszczepionych.
Prof. Parczewski dodaje:
„Jeśli nie będziemy doszczepiać dorosłych, liczba przypadków będzie rosnąć, a najbardziej ucierpią niemowlęta, które nie mogą być jeszcze w pełni zaszczepione.” (mp.pl).
Kraków daje przykład innym samorządom
Program szczepień w Krakowie ma być przykładem dla innych miast i regionów. Władze podkreślają, że koszt kilkudziesięciu tysięcy złotych to niewielka cena w porównaniu z kosztami leczenia i hospitalizacji w przypadku epidemii.
Epidemiolodzy wskazują, że podobne programy lokalne powinny zostać wdrożone w innych dużych miastach, aby zatrzymać falę zachorowań i wzmocnić odporność populacyjną.
Źródła:
