Parlament Europejski rozpoczął formalną procedurę dotyczącą uchylenia immunitetu europosłów: Grzegorza Brauna (Konfederacja Korony Polskiej), Daniela Obajtka i Patryka Jakiego (PiS). Przewodnicząca PE Roberta Metsola skierowała sprawy do Komisji Prawnej (JURI), która przygotuje raport i rekomendacje dla europosłów.
Daniel Obajtek – fałszywe zeznania i tygodnik „Nie”
Pod koniec lipca ówczesny prokurator generalny Adam Bodnar przekazał do PE wniosek warszawskiej prokuratury okręgowej w sprawie Daniela Obajtka. Zarzuty dotyczą dwóch kwestii:
- podejrzenia składania fałszywych zeznań w maju 2023 r. podczas procesu o jego relacje z dziennikarzem Piotrem Nisztorem,
- wycofania ze sprzedaży jednego numeru tygodnika „Nie” w marcu 2023 r., gdy Obajtek był prezesem Orlenu.
Dziennikarz Grzegorz Jakubowski zarzucił Obajtkowi kłamstwo przed sądem, powołując się na nagrania z 2018 r. ujawnione w 2024 r. przez Onet. Obajtek odpowiada, że nagrania zostały zmanipulowane, a usunięcie tygodnika uznał za obronę uczuć religijnych. „Jeśli za to mam stracić immunitet, przyjmuję to z dumą” – napisał w lipcu na platformie X.
To nie jedyna sprawa. Od stycznia 2025 r. w PE toczy się inna procedura dotycząca zarzutów niedopełnienia obowiązków i przekroczenia uprawnień przy zawieraniu umów w Orlenie.
Grzegorz Braun – zaprzeczanie Holokaustowi
Prokurator generalny Waldemar Żurek wnioskował o uchylenie immunitetu Grzegorzowi Braunowi w związku z jego wypowiedziami kwestionującymi zbrodnie w Auschwitz.
10 lipca w radiu Wnet i 14 lipca w podcaście „Jan Pospieszalski rozmawia” Braun zakwestionował fakt mordowania ludzi w komorach gazowych w niemieckim nazistowskim obozie KL Auschwitz-Birkenau.
Śledztwo wszczął pion śledczy IPN po zawiadomieniach m.in. posłanki Anny Marii Żukowskiej, dyrektora Muzeum Auschwitz-Birkenau dr. Piotra Cywińskiego i prezesa Fundacji Basta Bartosza Staszewskiego.
To kolejny wniosek wobec Brauna – wiosną 2025 r. PE uchylił mu immunitet w związku z incydentem gaszenia świec chanukowych w Sejmie. Wcześniej do Strasburga trafiały też sprawy dotyczące wtargnięcia do szpitala w Oleśnicy czy znieważania funkcjonariuszy.
Patryk Jaki – pozew sędziego Tulei
Sprawa Patryka Jakiego ma charakter cywilny. Sędzia Igor Tuleya pozwał europosła, domagając się przeprosin i 100 tys. zł na WOŚP za słowa, w których Jaki miał twierdzić, że Tuleya „świadomie wydał zgodę na inwigilację Pegasusem”.
Wniosek w tej sprawie został skierowany do Komisji Prawnej PE.
Co dalej? Procedura uchylenia immunitetu w PE krok po kroku
1. Komisja Prawna (JURI) przejmuje sprawę
Po odczytaniu wniosków na sesji plenarnej sprawy trafiają do Komisji Prawnej Parlamentu Europejskiego (JURI). To ona przygotowuje sprawozdanie wraz z rekomendacją – czy immunitet należy uchylić, czy też nie. Europosłowie, których dotyczy wniosek, mogą zostać zaproszeni, aby przedstawić swoje stanowisko, ale ich udział nie jest obowiązkowy.
2. Brak ustawowego terminu
Regulamin PE nie nakłada na komisję konkretnego terminu zakończenia prac. W praktyce przygotowanie raportu trwa od kilku tygodni do kilku miesięcy, w zależności od skomplikowania sprawy i kalendarza posiedzeń.
3. Głosowanie plenarne
Gotowy raport trafia pod głosowanie wszystkich europosłów. Decyzja zapada zwykłą większością głosów – wystarczy, że „za” opowie się więcej europosłów niż „przeciw”. Immunitet można uchylić w całości lub tylko w części, jeśli zarzuty obejmują kilka różnych wątków.
Od sprawy do wyroku daleka droga
Trzeba podkreślić, że od samego uchylenia immunitetu do ewentualnego wyroku jest jeszcze bardzo daleko. Postępowania mogą ciągnąć się latami, a polityczny klimat często zmienia ich bieg. Ostatecznie jednak w polskim systemie Prezydent RP ma prawo zastosować prawo łaski, co oznacza możliwość uniewinnienia skazanych. Prezydent Karol Nawrocki w przeszłości sygnalizował, że rozważałby taki krok wobec Grzegorza Brauna.
Źródła:
