Rząd szykuje rewolucję w przepisach drogowych: prawo jazdy od 17. roku życia, nowa przesłanka do zatrzymania prawa jazdy za prędkość i obowiązek kasków dla najmłodszych.
Nowy powód zatrzymania prawa jazdy
Rząd uznał, że dotychczasowe środki dyscyplinujące kierowców są zbyt łaskawe dla kierowców, z czym zgadza się większość Polaków. Nowelizacja ustawy Prawo o ruchu drogowym ma wprowadzić nową przesłankę do zatrzymania prawa jazdy: przekroczenie prędkości o ponad 50 km/h poza terenem zabudowanym, na drodze jednojezdniowej dwukierunkowej. Kara? Zatrzymanie uprawnień na trzy miesiące.
Statystyki są wystarczająco ponure, by wytłumaczyć ten ruch. Według danych Instytutu Transportu Samochodowego aż 79 proc. kierowców przekracza prędkość właśnie na takich odcinkach. To tam dochodzi do 80 proc. wypadków i 87 proc. ofiar śmiertelnych. W praktyce przepisy obejmą przynajmniej 8 na 10 kierowców.
W 2024 roku za przekroczenie prędkości w terenie zabudowanym o 50+ prawo jazdy straciło 23 635 osób. Po dziewięciu miesiącach 2025 roku liczba ta przekroczyła 18 990 przypadków. Rozszerzenie przepisów tylko zwiększy ten wynik.
Zero pobłażliwości dla recydywistów
Nowe przepisy wprowadzają dożywotnie odebranie prawa jazdy osobom, które złamią zakaz prowadzenia pojazdu w okresie czasowego zatrzymania uprawnień. Powrót za kółko będzie możliwy dopiero po 5 latach.
Minister sprawiedliwości Waldemar Żurek zapowiedział też wykorzystanie kamer z modułem rozpoznawania twarzy i dozoru elektronicznego. Tzw. „obrączka na nogę” ma umożliwić monitorowanie kierowców z zakazem, a system CEPiK automatycznie identyfikowałby naruszenia.
W tej grupie jest sporo „rekordzistów”: wobec ponad 40 tys. osób sądy orzekły więcej niż jeden zakaz prowadzenia, a jeden z kierowców uzbierał ich 23, w tym 6 dożywotnich.
Koniec z łatwą redukcją punktów karnych
Nie będzie już zmiękczania kar za ciężkie wykroczenia. Z nowych przepisów wynika, że redukcja punktów karnych nie będzie możliwa w przypadku:
- przekroczenia prędkości o ponad 50 km/h (13–15 punktów i mandat do 2500 zł, w recydywie 5000 zł),
- wyprzedzania na przejściu dla pieszych (15 punktów i 1500 zł),
- przejazdu na czerwonym świetle (15 punktów i 500 zł).
Punkty będzie można redukować jedynie za drobniejsze wykroczenia – jak niewłaściwe parkowanie czy drobne przekroczenia prędkości. Kierowcy, którzy zgromadzą 13 punktów karnych, zostaną zobowiązani do odbycia szkolenia za 300 zł, obejmującego m.in. jazdę na płycie poślizgowej.
Prawo jazdy dla 17-latka. Zielony listek wraca do łask
Najbardziej spektakularną zmianą jest obniżenie wieku uprawniającego do uzyskania prawa jazdy kat. B do 17 lat. Warunkiem będzie pisemna zgoda rodziców lub opiekunów prawnych.
Młody kierowca przez pierwsze 6 miesięcy będzie mógł prowadzić samochód tylko pod nadzorem dorosłej osoby z co najmniej 5-letnim stażem za kółkiem i czystym kontem wykroczeń. Policjant w czasie kontroli będzie mógł sprawdzić trzeźwość opiekuna.
Okres próbny dla takiego kierowcy potrwa 3 lata (do ukończenia 20 roku życia). Za dwa wykroczenia okres próbny zostanie przedłużony o kolejne 2 lata. Trzecie przewinienie oznacza cofnięcie uprawnień.
Pojazdy prowadzone przez 17-latków będą musiały być oznakowane zielonym listkiem klonowym. Jazda bez opiekuna zostanie potraktowana jak prowadzenie bez uprawnień – z utratą prawa jazdy i karą od 1500 zł.
Kaski obowiązkowe dla dzieci
Nowelizacja wprowadza obowiązek noszenia kasków przez osoby poniżej 16. roku życia korzystające z rowerów, hulajnóg elektrycznych i itp. Dziecko w wieku do 7 lat przewożone rowerem również musi mieć kask.
Mandat za złamanie przepisu wyniesie od 20 do 100 zł i będzie nakładany na rodzica lub opiekuna. Wyjątek przewidziano dla dzieci jadących w towarzystwie dorosłych – uznano, że w takim przypadku ryzyko jest mniejsze.
Wejście w życie nowych przepisów
Projekt nowelizacji Prawa o ruchu drogowym jest już po etapie rządowym i trafił do Sejmu jako druk 1677. Pierwsze czytanie zaplanowano na koniec października, głosowanie na listopad, a Senat ma zająć się ustawą w grudniu. Jeśli ten scenariusz się utrzyma, prezydent podpisze ustawę jeszcze w tym roku, a nowe przepisy wejdą w życie w połowie 2026 roku, po upływie przewidzianego okresu vacatio legis. Obowiązek kasków dla dzieci i nastolatków zacznie obowiązywać nieco później — latem 2026 roku.
Źródło: gov.pl
