Dochody 647 mld zł, wydatki 918 mld zł – co oznacza nowy plan finansowy rządu?
Rada Ministrów przyjęła wstępnie projekt ustawy budżetowej na 2026 rok, przygotowany przez Ministerstwo Finansów i Gospodarki. Dokument, który trafi do dalszych prac w Radzie Dialogu Społecznego i Sejmie, zakłada dochody budżetu państwa 647,2 mld zł i wydatki 918,9 mld zł. Deficyt 271,7 mld zł byłby jednym z najwyższych w historii III RP. Mimo to rząd podkreśla prorozwojowy charakter planu – odpowiedź na wyzwania bezpieczeństwa narodowego, ochrony zdrowia oraz transformacji energetycznej i cyfrowej.
Gospodarka: wzrost PKB 3,5% i inflacja 3%
Założenia makro zakładają, że w 2026 r. polska gospodarka będzie rosła szybciej niż średnia UE. PKB ma wzrosnąć realnie o 3,5%, przy 1,4% w strefie euro. Inflacja 3% oznacza powrót w okolice celu NBP. Motorami wzrostu mają być inwestycje publiczne i prywatne – z prognozowaną dynamiką ok. 8%.
Rekordowe wydatki na obronę narodową: 200,1 mld zł (4,81% PKB)
Największą pozycją po stronie wydatków pozostaje obronność. W 2026 r. Polska przeznaczy 200,1 mld zł (o 13,5 mld zł więcej r/r). Środki obejmą zakupy uzbrojenia, modernizację Sił Zbrojnych, produkcję amunicji i wzmocnienie przemysłu obronnego – wprost jako odpowiedź na napięcia geopolityczne i wojnę w Ukrainie.
Ochrona zdrowia: 247,8 mld zł (6,81% PKB)
Drugim filarem jest ochrona zdrowia – 247,8 mld zł (wzrost o 25 mld zł). Finansowanie obejmie szpitale, POZ, profilaktykę, cyfryzację systemu, a także programy celowe, m.in. program in vitro (600 mln zł, +100 mln zł r/r). Rząd akcentuje też poprawę dostępności i jakości świadczeń.
Infrastruktura, energetyka i cyfryzacja
Projekt przewiduje 53,9 mld zł na infrastrukturę drogową i kolejową (w tym 20,1 mld zł bezpośrednio z budżetu), 2,4 mld zł na gospodarkę morską, a także finansowanie projektów strategicznych: Centralny Port Komunikacyjny, energetyka jądrowa i rozwój sztucznej inteligencji w Polsce. Celem jest przyspieszenie transformacji energetycznej i cyfrowej oraz wzrost potencjału inwestycyjnego.
Programy społeczne: utrzymane w pełnym wymiarze
Wydatki socjalne pozostają wysokie. Budżet finansuje m.in.:
- „Rodzina 800+” – 61,7 mld zł,
- 13. i 14. emerytura – 31,8 mld zł,
- „Aktywny Rodzic” – 6 mld zł,
- „Dobry start” – 1,4 mld zł,
- składki ZUS za osoby na urlopach wychowawczych i macierzyńskich – 4,8 mld zł.
Dodatkowo: 22 mld zł na waloryzację emerytur i rent (od 1 marca 2026 r.) oraz ok. 7 mld zł na rentę wdowią (łączenie renty rodzinnej z emeryturą). Zasiłek pogrzebowy rośnie z 4 tys. zł do 7 tys. zł (koszt 1,2 mld zł).
Dochody budżetu i podatki: VAT, CIT, PIT
W 2026 r. dochody wyniosą 647,2 mld zł (o 43,8 mld zł więcej niż przewidywane wykonanie 2025). Główne źródła:
- VAT – 341,5 mld zł,
- CIT – 80,4 mld zł,
- PIT – 32 mld zł.
Wzrost ma wynikać z ożywienia gospodarczego i lepszej ściągalności podatków.
Samorządy, nauka i ekologia
Samorządy otrzymają o 3,6 mld zł więcej niż w 2025 r. Na mieszkalnictwo – 8,7 mld zł, a na naukę i szkolnictwo wyższe – o 1 mld zł więcej. NFOŚiGW przeznaczy ponad 6 mld zł na programy modernizacyjne, ze szczególnym naciskiem na „Czyste powietrze”.
Dług publiczny i stabilność finansów
Relacja długu sektora instytucji rządowych i samorządowych do PKB ma wzrosnąć z 60,4% (koniec 2025 r.) do 66,8% (koniec 2026 r.). Państwowy dług publiczny wyniesie 53,8% PKB, a więc poniżej progu ostrożnościowego 55%. Rząd zapewnia, że mimo wysokiego deficytu stabilność finansów i zdolność do finansowania potrzeb pożyczkowych są zachowane.
Czy budżet rośnie rok do roku? Krótka ściąga
- Dochody: 2025 (przewidywane) 603,4 mld zł → 2026 (plan) 647,2 mld zł (+43,8 mld zł).
- Wydatki: 2025 849,3 mld zł → 2026 918,9 mld zł (+~70 mld zł).
- Deficyt: 2025 245,9 mld zł → 2026 271,7 mld zł (+25,8 mld zł).
Wniosek: rosną zarówno wydatki, jak i dochody, a wraz z nimi deficyt – głównie przez rekordowe nakłady na obronność, większe środki dla ochrony zdrowia oraz utrzymanie programów społecznych i inwestycje infrastrukturalno-energetyczne.
Projekt budżetu państwa na 2026 rok łączy rekordowe finansowanie wojska i zdrowia z utrzymaniem pełnego pakietu programów społecznych i silnym akcentem na inwestycje. Jednocześnie deficyt ponad 270 mld zł oraz wzrost relacji długu do PKB to punkty, które – jak wskazują ekonomiści – wymagają ostrożności w polityce fiskalnej i dbałości o koszty finansowania zadłużenia.
Źródło: KPRM Projekt ustawy budżetowej na rok 2026
