Rząd rozważa zakup 750 sklepów i 40 centrów handlowych Carrefoura przez KGS. Projekt wymaga dokapitalizowania spółki i stanowi rozwinięcie wcześniejszych koncepcji państwowej sieci handlowej.
Rząd analizuje możliwość zakupu polskich sklepów Carrefoura przez KGS
Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi przekazało do Ministerstwa Aktywów Państwowych rekomendację przejęcia polskich sklepów sieci Carrefour przez Krajową Grupę Spożywczą. To pierwsza formalna decyzja administracyjna, która otwiera drogę do rozpoczęcia analiz dotyczących jednej z największych transakcji na rynku spożywczym od lat. W grę wchodzi sprzedaż około 750 sklepów oraz 40 centrów handlowych należących do francuskiej sieci.
Carrefour od wielu miesięcy poszukuje nabywcy dla swojej działalności w Polsce. Francuski właściciel zlecił proces inwestycyjny bankowi JP Morgan, który prowadzi rozmowy z potencjalnymi kupcami. Sieć boryka się z problemami rentowności na polskim rynku, co w poprzednich latach było sygnalizowane w raportach finansowych i analizach branżowych.
Według resortu rolnictwa, przejęcie Carrefoura przez państwową spółkę pozwoliłoby na budowę stabilniejszego systemu dystrybucji żywności. Minister Stefan Krajewski zwraca uwagę, że
„brak własnych struktur handlowych osłabia konkurencyjność polskich rolników oraz zagraża stabilności gospodarki rolnej, prowadząc do potencjalnej destabilizacji rynków, gwałtownych wahań cen i kryzysu obejmującego zarówno producenta rolnego, przetwórcę, a w rezultacie polskiego konsumenta.”
Czym jest KGS i jaką rolę miałaby pełnić po przejęciu Carrefoura
Krajowa Grupa Spożywcza powstała w 2022 roku jako państwowy holding integrujący spółki cukrownicze, młynarskie, skrobiowe, zbożowe oraz logistyczne. Dotąd pełniła przede wszystkim funkcję stabilizacyjną, interweniując w momentach zaburzeń na rynku rolnym i prowadząc skup płodów rolnych.
Ewentualne przejęcie Carrefoura oznaczałoby wejście KGS w zupełnie nową skalę działalności. Spółka musiałaby zarządzać setkami sklepów, własnym e-commerce, logistyką, franczyzą i centrami handlowymi. Z punktu widzenia rządu taka struktura mogłaby tworzyć jednolity system od produkcji do sprzedaży. Minister Krajewski ocenia wprost, że
„Krajowa Grupa Spożywcza mogłaby przejąć sieć sklepów Carrefour i tym samym stworzyć polskim produktom dostęp do półek sklepowych.”
Skala operacji wiąże się jednak z koniecznością zmian organizacyjnych w samej KGS. Handlowi detalicznemu towarzyszy inny rodzaj ryzyka i inny rodzaj zarządzania niż przetwórstwu czy logistyce. Rząd analizuje obecnie, w jaki sposób taka integracja mogłaby funkcjonować i jakie nakłady byłyby potrzebne.
PSL forsuje projekt. Sawicki proponuje udział rolników w akcjonariacie
Inicjatorem pomysłu przejęcia Carrefoura przez państwo jest Marek Sawicki (PSL), były minister rolnictwa. Polityk od kilku tygodni publicznie podkreśla, że KGS powinna być dokapitalizowana tak, aby mogła wykupić polską część sieci. Sawicki argumentuje, że pozwoliłoby to zwiększyć udział krajowej żywności w handlu wielkopowierzchniowym oraz ograniczyć dominację zagranicznych dyskontów.
Sawicki proponuje także nowy model własności. Jego zdaniem KGS powinna umożliwić rolnikom wykupienie części akcji, aby stali się współwłaścicielami sieci handlowej. W jego ocenie stworzyłoby to szerszy, stabilny rynek zbytu i zapewniło przewidywalność cen surowców rolnych. Polityk przekonuje, że takie rozwiązania funkcjonują w kilku krajach europejskich, gdzie spółdzielcze i państwowe sieci handlowe zwiększają udział lokalnych produktów.
Wartość przejęcia Carrefoura szacowana jest na około 8 mld zł, co oznacza, że KGS musiałaby zostać znacząco dokapitalizowana przez Skarb Państwa. To najdroższy aspekt całego projektu i element, który w największym stopniu będzie decydował o jego realności.
PiS również próbował budować państwową sieć. Wtedy chodziło o Żabkę
Pomysł państwowej sieci handlowej nie pojawia się po raz pierwszy. W czasie rządów PiS rozważano możliwość odkupienia przez państwo sieci Żabka od funduszu CVC. Pomysł został otwarcie przedstawiony przez Jarosława Kaczyńskiego podczas spotkania w Puławach. Lider PiS powiedział wtedy:
„Wiecie państwo, co to jest Żabka. Te sklepy też być może zostaną odkupione. Idziemy w tym kierunku.”
Ówczesny wicepremier Henryk Kowalczyk podkreślał później, że rząd był gotowy przejąć sieć, jeśli trafiłaby na sprzedaż. W programie wyborczym PiS na 2023 rok znalazła się nawet zapowiedź stworzenia własnej sieci detalicznej opartej na KGS. Ostatecznie plan nie został zrealizowany, a Żabka weszła na giełdę w Warszawie w 2024 roku.
Dzisiejszy projekt PSL dotyczący Carrefoura można więc traktować jako kontynuację tej koncepcji, ale w zmienionych okolicznościach — tym razem chodzi o sieć, która rzeczywiście szuka nabywcy.
Różne możliwe scenariusze przejęcia. Carrefour może zostać sprzedany w częściach
Analitycy rynku handlowego wskazują, że francuska sieć może zostać sprzedana w całości, ale możliwe jest również rozdzielenie aktywów. Najmniej atrakcyjne dla inwestorów są hipermarkety, które w całej Europie notują spadek rentowności. Z tego powodu część spółek zainteresowanych przejęciem preferuje format supermarketów lub mniejszych sklepów.
Możliwe jest więc, że różne segmenty działalności — e-commerce, centra handlowe, supermarkety, franczyza — trafią do różnych operatorów. W takim scenariuszu KGS mogłaby być jednym z kupujących, ale niekoniecznie dominującym. Wiele zależy od tego, jakie środki finansowe rząd będzie w stanie przeznaczyć na realizację projektu.
Carrefour od dłuższego czasu prowadzi proces porządkowania swojego portfela aktywów w Europie. Polska należy do rynków, na których właściciel szuka alternatywnych rozwiązań, co wpisuje się w szerszą strategię firmy.
Potencjalne skutki dla rynku i producentów rolnych
Z punktu widzenia producentów rolnych projekt mógłby oznaczać bardziej przewidywalny zbyt produktów. Dziś kluczowe decyzje zakupowe w sieciach należą do zagranicznych podmiotów, które wprowadzają własne marki i decydują o strukturze asortymentu. Gdyby część rynku znalazła się pod kontrolą krajowego holdingu, udział produktów polskich mógłby się zwiększyć.
Rząd wskazuje, że takie rozwiązanie mogłoby ograniczyć wahania cen i uniezależnić producentów od globalnych polityk handlowych. Stabilny partner w postaci państwowego operatora dawałby większą przewidywalność dostaw i odbioru towarów.
Z drugiej strony eksperci podkreślają, że kluczowe będzie zapewnienie profesjonalnego zarządzania. Prowadzenie dużej sieci handlowej wymaga doświadczenia, którego KGS dotąd nie miała. Każde opóźnienie w dostawach lub błędy logistyczne mogłyby odbić się na cenach żywności i jakości obsługi.
Rząd analizuje możliwość przejęcia polskich sklepów Carrefoura przez Krajową Grupę Spożywczą. Plan rozwija koncepcje, które w przeszłości pojawiały się także w PiS przy okazji Żabki. Obecnie sprzedaż Carrefoura jest realnie rozważana przez właściciela, a polski rząd ocenia, czy KGS jest w stanie przejąć część działalności.
Transakcja wymaga znaczącego dokapitalizowania i szczegółowych analiz. Jej efekt zależy od finansów państwa, strategii KGS oraz decyzji francuskiego właściciela sieci.
Źródło: Ministerstwo Rolnictwa
