Decyzja chińskich linii lotniczych o rezygnacji z zakupu samolotów od amerykańskiego producenta Boeing to nie tylko działanie biznesowe, lecz przede wszystkim efekt decyzji politycznej władz
Kiedy administracja byłego prezydenta Donalda Trumpa podjęła decyzję o zwiększeniu ceł na chińskie towary do poziomu 145%, odpowiedź Pekinu była natychmiastowa i dotkliwa – taryfy odwetowe sięgnęły 125% na szeroką gamę amerykańskich produktów, w tym kluczowy dla relacji handlowych sektor lotniczy.
W efekcie chińscy przewoźnicy – z Xiamen Airlines na czele – wstrzymali odbiór samolotów Boeing, mimo że część z nich była już gotowa do dostawy. Symbolicznym przykładem jest przypadek Boeinga 737 MAX, który zamiast zostać przekazany klientowi w Chinach, został ostatecznie odesłany z powrotem do zakładów produkcyjnych firmy w Seattle.
Jak podkreślił Rick Kennedy, rzecznik Boeinga:
„Współpracujemy ściśle z naszymi klientami w Chinach, aby poradzić sobie z obecnymi realiami geopolitycznymi i handlowymi.”
(Źródło: Reuters)
Strategia Pekinu: dywersyfikacja i niezależność
Decyzja o wstrzymaniu odbioru samolotów nie jest pojedynczym epizodem, lecz elementem znacznie szerszej strategii Państwa Środka. Chiny, będące obecnie jednym z największych rynków lotniczych świata, od lat prowadzą politykę zwiększania niezależności technologicznej i przemysłowej. W ramach tej polityki chińskim przewoźnikom zaleca się ograniczenie zakupów produktów amerykańskich, nie tylko w sektorze lotniczym, lecz także technologicznym, motoryzacyjnym i energetycznym.
Jak wyjaśnił przedstawiciel Xiamen Airlines:
„W obecnym klimacie handlowym naszym priorytetem jest zgodność z narodowymi wytycznymi. Wstrzymanie odbioru Boeingów jest działaniem zgodnym z interesem strategicznym kraju.”
(Źródło: Rynek Lotniczy)
Nakaz wstrzymania zakupów samolotów i części zamiennych od Boeinga może być zatem częścią planu promowania lokalnych producentów, takich jak COMAC – firma odpowiedzialna za produkcję chińskiego samolotu średniego zasięgu C919.
Zakłady Boeinga w Zhoushan
Szczególnie skomplikowana sytuacja panuje obecnie w zakładach montażu końcowego Boeinga w Zhoushan. Ten zakład, otwarty w 2018 roku we współpracy z COMAC, był pierwszym tego typu projektem Boeinga na terenie Chin i miał być symbolem zacieśniającej się współpracy obu krajów w zakresie technologii i przemysłu lotniczego.
Zakład miał finalizować montaż samolotów Boeing 737 MAX przeznaczonych dla chińskich klientów, co pozwalało skrócić czas dostawy i obniżyć koszty logistyczne. Obecnie jednak sytuacja uległa diametralnej zmianie. Samoloty, które miały opuścić linie montażowe w Zhoushan i trafić do klientów w Pekinie, Szanghaju czy Kantonie, są teraz magazynowane lub wysyłane z powrotem do Stanów Zjednoczonych.
Alternatywni klienci: kto przejmie samoloty?
W każdej sytuacji kryzysowej pojawiają się jednak także beneficjenci. Choć Boeing znalazł się w trudnej sytuacji, niektóre linie lotnicze na świecie dostrzegły w niej okazję. Air India, będąca częścią konglomeratu Tata Group, już wcześniej skorzystała na wycofywaniu się chińskich klientów z zamówień, przejmując 41 samolotów Boeing 737 MAX. Teraz linia wyraziła chęć przejęcia kolejnych maszyn, które miały trafić do Państwa Środka.
Dyrektor Air India powiedział:
„Zakupy samolotów z odrzuconych zamówień to dla nas szansa na przyspieszenie modernizacji floty przy lepszych warunkach negocjacyjnych.”
(Źródło: Business Standard India)
Również Malaysia Airlines prowadzi rozmowy z Boeingiem w sprawie możliwego zakupu „porzuconych” samolotów.
Konkurencja rośnie: Airbus na horyzoncie
Wycofanie się Chin z zakupów samolotów od Boeinga stwarza także przestrzeń dla europejskiego konkurenta – Airbusa. Francusko-niemiecki producent od lat walczy z Boeingiem o dominację na globalnym rynku lotniczym, a sytuacja polityczna może teraz przechylić szalę na jego korzyść. Już w 2022 roku Chiny podpisały duże kontrakty z Airbusem na dostawy ponad 300 samolotów.
Jak zauważył dziennik The Guardian:
„Samoloty Boeinga, które stały się droższe z powodu ceł, są odrzucane przez chińskie linie lotnicze – to wyraźny znak pogłębiającego się ekonomicznego rozdziału.”
Co dalej z Boeingiem?
Boeing, jako jeden z dwóch największych producentów samolotów na świecie, stoi obecnie przed wieloma wyzwaniami. Oprócz problemów związanych z Chinami, firma zmaga się z długofalowymi skutkami uziemienia modelu 737 MAX po serii tragicznych wypadków w 2018 i 2019 roku, a także z zakłóceniami w łańcuchach dostaw wynikającymi z pandemii COVID-19.
Michael O’Leary, dyrektor generalny Ryanair, ostro skomentował działania USA:
„Cła Trumpa to czyste szaleństwo. Lotnictwo nigdy nie powinno być wykorzystywane w geopolitycznych przepychankach.”
(Źródło: Independent)
Globalne konsekwencje
Konflikt taryfowy pomiędzy USA a Chinami ma również poważne implikacje dla globalnego rynku lotniczego. Przewoźnicy na całym świecie uważnie obserwują rozwój sytuacji, zdając sobie sprawę, że polityka handlowa dwóch największych gospodarek świata może mieć bezpośredni wpływ na ceny, dostępność części zamiennych i terminy dostaw nowych samolotów.
Źródła i linki:
- Reuters – Boeing jet returns to US from China amid tariff war
- The Guardian – China sends back new Boeing jet made more expensive by tariffs
- Business Standard India – Air India considers buying Boeing jets meant for China
- Independent – Ryanair boss issues warning over Trump’s tariffs for aviation industry
- Rynek Lotniczy – Boeing odrzucany przez Chiny? Są chętni w Indiach i Malezji
