Ruszył pilotaż skróconego czasu pracy. 20 tys. zł na pracownika – zasady, terminy i wnioski

Od 14 sierpnia 2025 roku pracodawcy w Polsce mogą składać wnioski o udział w rządowym programie testowania skróconego czasu pracy. To pierwszy w historii pilotaż, którego celem jest sprawdzenie, czy krótszy tydzień pracy lub skrócone dniówki mogą funkcjonować w polskich realiach bez obniżania wynagrodzeń i jakości usług.

Firmy i instytucje publiczne, które zdecydują się na udział, mogą otrzymać dofinansowanie w wysokości do 20 tys. zł na każdego pracownika. Jeden projekt może być wsparty kwotą do 1 mln zł.

Na czym polega pilotaż skróconego czasu pracy?

Program został ogłoszony przez Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej (MRPiPS). Jak tłumaczy szefowa resortu Agnieszka Dziemianowicz-Bąk, ideą pilotażu jest sprawdzenie różnych modeli skracania czasu pracy w praktyce.

– „Pilotaż ma odpowiedzieć na pytanie, czy i jak skracać czas pracy z zachowaniem tego samego wynagrodzenia. Do programu może się zgłosić każdy pracodawca – duży, mały, prywatny czy instytucja publiczna. Co istotne, nie narzucamy jednego modelu skracania czasu pracy”

– wyjaśniła minister.

Dzięki temu firmy zyskają możliwość dopasowania rozwiązań do specyfiki swojej branży. Resort nie wskazuje jednej obowiązkowej ścieżki, a wręcz zachęca do eksperymentowania.

Modele przewidziane w pilotażu:

• czterodniowy tydzień pracy – najczęściej omawiany wariant, popularny w krajach skandynawskich czy w Wielkiej Brytanii,
• krótsza dniówka – np. zamiast 8 godzin pracownicy spędzają w pracy 6 lub 7 godzin,
• wydłużony urlop – dodatkowe dni wolne w ciągu roku, rekompensujące skrócony czas pracy,
• elastyczne godziny rozpoczynania pracy – pozwalające na lepsze dopasowanie grafiku do życia rodzinnego i osobistych potrzeb.

Eksperci rynku pracy podkreślają, że różnorodność rozwiązań jest największą zaletą programu, bo pozwala testować różne modele w odmiennych sektorach gospodarki – od urzędów i edukacji po przemysł czy usługi.

Warunki udziału w programie

Aby móc zgłosić się do pilotażu, pracodawcy muszą spełnić kilka wymogów formalnych:

• prowadzić działalność gospodarczą lub instytucjonalną od co najmniej 12 miesięcy,
• zatrudniać co najmniej 75 proc. pracowników na podstawie umowy o pracę,
• objąć programem minimum połowę załogi,
• zagwarantować, że przez cały okres pilotażu wynagrodzenia nie zostaną obniżone,
• utrzymać poziom zatrudnienia na co najmniej 90 proc. stanu początkowego.

Te warunki mają zapobiegać sytuacjom, w których skrócenie czasu pracy stałoby się pretekstem do zwolnień lub redukcji płac.

Jak złożyć wniosek krok po kroku?

1. Rejestracja w generatorze wniosków – specjalna aplikacja dostępna na stronie MRPiPS.
2. Uzupełnienie formularza – należy opisać projekt, przedstawić cele, założenia i wskaźniki oceny efektywności.
3. Dołączenie oświadczeń – m.in. o sytuacji prawnej i finansowej pracodawcy.
4. Wygenerowanie pliku PDF – po wypełnieniu formularza.
5. Podpisanie wniosku podpisem elektronicznym (profil zaufany, e-podpis kwalifikowany).
6. Załączenie podpisanego pliku do generatora – dopiero wtedy proces składania wniosku uznaje się za zakończony.

Wnioski można składać wyłącznie w formie elektronicznej – papierowe dokumenty nie będą przyjmowane.

Terminy i harmonogram

• Nabór wniosków trwa do 15 września 2025 roku.
• Lista zakwalifikowanych projektów zostanie ogłoszona najpóźniej 15 października 2025 roku.
• Program podzielono na trzy etapy:

1. Przygotowania – od podpisania umowy do 31 grudnia 2025 roku (analizy, szkolenia, dostosowanie systemów).
2. Testowanie skróconego czasu pracy – od 1 stycznia do 31 grudnia 2026 roku (realne wdrożenie wybranego modelu w firmie).
3. Podsumowanie i ewaluacja – do 15 maja 2027 roku (sprawozdania i ankiety pracowników oraz pracodawców).

Finansowanie programu

Program finansowany jest ze środków Funduszu Pracy. Łączny budżet pilotażu na lata 2025–2027 wynosi 50 mln zł, z czego:

• 10 mln zł przeznaczono na pierwszy rok (2025),
• pozostałe środki rozdysponowane zostaną w kolejnych latach w zależności od liczby projektów.

Maksymalne dofinansowanie na jednego pracownika to 20 tys. zł, a limit dla jednego pracodawcy to 1 mln zł. W praktyce oznacza to, że z programu mogą skorzystać zarówno małe firmy (z kilkunastoma osobami), jak i duże przedsiębiorstwa czy urzędy.

Reakcje samorządów i przedsiębiorców

Choć pilotaż spotkał się z dużym zainteresowaniem, nie brakuje głosów sceptycznych. Część samorządów obawia się, że skrócenie czasu pracy w urzędach może doprowadzić do wydłużenia kolejek i problemów z obsługą mieszkańców.

Przedstawiciele przedsiębiorców zwracają z kolei uwagę, że w niektórych sektorach – np. w produkcji przemysłowej, logistyce czy ochronie zdrowia – skrócenie czasu pracy wymagałoby zatrudnienia dodatkowych pracowników, co znacząco zwiększa koszty.

Eksperci rynku pracy wskazują jednak, że elastyczność programu pozwala dobrać odpowiedni model nawet w branżach wymagających stałej obsady. W wielu krajach testy czterodniowego tygodnia pracy pokazały, że pracownicy są bardziej wypoczęci, rzadziej chorują i pracują efektywniej.

Co program może zmienić?

Pilotaż skróconego czasu pracy to nie tylko eksperyment socjalny, ale także test dla całej gospodarki. Jeśli program się sprawdzi, może otworzyć drogę do stałego skracania czasu pracy w Polsce.

Potencjalne efekty:

• lepszy work-life balance dla pracowników,
• większa produktywność dzięki lepszemu wykorzystaniu czasu,
• mniejsza liczba zwolnień chorobowych,
• trudności organizacyjne w branżach wymagających ciągłej obecności personelu.

Ostateczne wnioski poznamy dopiero w 2027 roku, kiedy zakończy się ewaluacja.

Program „skrócony czas pracy 2025” to pierwszy tak szeroko zakrojony pilotaż w Polsce, finansowany z budżetu państwa. Daje on pracodawcom szansę na eksperymentowanie z różnymi modelami zatrudnienia, a pracownikom – na poprawę jakości życia bez utraty wynagrodzenia. To także test, czy polska gospodarka jest gotowa na zmiany, które w wielu krajach Zachodu stają się już standardem.

Źródło: MRPiPS