Warzywa i zioła na późne lato i jesień
Choć lato powoli dobiega końca, ogród wciąż może dawać świeże plony. Sierpień, wrzesień i październik to doskonały czas na siew warzyw szybko rosnących i ozimych, które zimują w glebie i startują wcześniej na wiosnę. To także idealny moment na sadzenie cebulek kwiatowych czy drzew owocowych. Dzięki temu już wiosną można cieszyć się pięknym ogrodem i wczesnymi zbiorami.
Polecane odmiany warzyw na siew jesienny
Rzodkiewka ‘Carmen’ to jedna z najlepszych odmian jesiennych. Jej bulwy są kuliste, intensywnie czerwone i odporne na parcenie. Nadaje się do wysiewu aż do połowy września. Dzięki krótkiemu okresowi wegetacji (ok. 30 dni) gwarantuje świeży plon jeszcze w październiku.
Sałata ‘Ewelina’ wyróżnia się odpornością na chłody i tworzeniem zwartych, średnich główek. To odmiana o stosunkowo krótkim czasie uprawy – gotowa do zbioru po ok. 50–60 dniach. Posiana w sierpniu pozwoli cieszyć się świeżą sałatą nawet późną jesienią.
Szpinak ‘Olbrzym Zimowy’. Ma duże, ciemnozielone liście i jest wyjątkowo odporny na niskie temperatury. Może zimować w gruncie bez dodatkowego okrycia, a wiosną błyskawicznie odrasta. To świetna propozycja dla osób, które chcą mieć wczesny, wartościowy plon.
Marchew ‘Amsterdamska’ to klasyczna odmiana do wysiewu późną jesienią. Ma słodkie, smukłe korzenie i dobrze zimuje w gruncie. Zaletą jest wczesność – wiosną kiełkuje szybko i daje plon nawet o miesiąc wcześniej niż marchew z siewu wiosennego.

Pietruszka korzeniowa ‘Kaśka’. To odmiana plenna, tworząca białe, proste i gładkie korzenie, które dobrze przechowują się w piwnicy. Siew późnojesienny daje szybkie wschody wiosną i pozwala cieszyć się natką już w kwietniu.
Czosnek ‘Harnaś’ to polska odmiana, dobrze przystosowana do klimatu. Tworzy duże główki o mocnym aromacie. Sadzenie w październiku–listopadzie sprawia, że czosnek startuje wczesną wiosną i daje obfite zbiory w czerwcu.
Zioła jesienne
- Rukola – szybko rośnie i ma pikantny smak.
- Kolendra – dobrze znosi chłody, a jej liście można zbierać aż do mrozów.
- Tymianek – jako bylina najlepiej przyjmuje się jesienią i jest odporny na przymrozki.

Kwiaty, krzewy, drzewa i przygotowanie ogrodu
Jesień to również świetny moment na sadzenie kwiatów cebulowych, bylin oraz drzew i krzewów owocowych. Dzięki temu wiosną ogród będzie pełen kolorów i świeżych plonów.
Tulipan ‘Apeldoorn’ to odmiana o dużych, intensywnie czerwonych kwiatach. Jest jedną z najbardziej odpornych odmian ogrodowych i nadaje się do sadzenia we wrześniu i październiku. Pięknie kwitnie w kwietniu, tworząc efektowne plamy barw.
Narcyz ‘Carlton’ to klasyczna odmiana o żółtych kwiatach. Wyróżnia się niezawodnością – zakwita co roku obficie, dobrze zimuje i nadaje się także do naturalizacji (czyli pozostawienia w gruncie na wiele lat).

Jabłoń ‘Szampion’. To jedna z najpopularniejszych odmian w Polsce – daje słodkie, aromatyczne owoce i dobrze znosi klimat umiarkowany. Jesienne sadzenie pozwala drzewku dobrze się ukorzenić i szybciej rosnąć na wiosnę.
Borówka ‘Bluecrop’ to odmiana uważana za najpewniejszą i najłatwiejszą w uprawie. Jest mrozoodporna, a jej owoce dojrzewają równomiernie i są bardzo smaczne. Sadzenie w październiku gwarantuje dobry start i wczesne owocowanie w kolejnych sezonach.

Poplony i nawożenie
Po zbiorach grządki można obsiać poplonami:
- facelią,
- gorczycą białą,
- żytem ozimym.
Rośliny te wzbogacają glebę w azot, ograniczają rozwój chwastów i chronią ziemię przed wymywaniem składników odżywczych. Jesienią warto też rozrzucić kompost lub obornik, które przez zimę się rozłożą i poprawią żyzność gleby.
Ochrona ogrodu przed zimą
- Rabaty z cebulami można przykryć liśćmi lub korą.
- Młode drzewa owocowe dobrze jest owinąć agrowłókniną.
- Warzywa ozime warto osłonić lekką ściółką, by chronić nasiona i glebę przed mrozem.

Jesień to czas, gdy można jeszcze sporo zrobić w ogrodzie.
- W części pierwszej opisaliśmy warzywa i zioła do siewu jesiennego – m.in. rzodkiewkę ‘Carmen’, marchew ‘Amsterdamską’, pietruszkę ‘Kaśka’ czy czosnek ‘Harnaś’.
- W części drugiej skupiliśmy się na kwiatach i drzewach – takich jak tulipan ‘Apeldoorn’, narcyz ‘Carlton’, jabłoń ‘Szampion’ i borówka ‘Bluecrop’.
Dzięki tym wyborom ogród nie tylko będzie piękny, ale i bardziej plenny – już od wczesnej wiosny.
Źródła:
- Poradnik Ogrodniczy – Warzywa ozime – co siać jesienią
- Zielony Ogródek – Warzywa na późny zbiór – co uprawiać, kiedy wysiewać i zbierać
- Niepodlewam – Siew warzyw do gruntu w sierpniu
- Murator Dom – Jakie warzywa siać w sierpniu – najlepsze na jesienne poplony