Polska została największym beneficjentem nowego budżetu Unii Europejskiej na lata 2028–2034. Jak poinformował rzecznik rządu, minister Adam Szłapka, nasz kraj otrzyma aż 123 miliardy euro, co czyni go liderem wśród państw członkowskich pod względem wysokości alokacji środków z Wieloletnich Ram Finansowych (WRF).
W Brukseli rozpoczęło się właśnie posiedzenie Rady do Spraw Ogólnych, podczas którego Komisja Europejska przedstawiła projekt tego historycznego budżetu.
Historyczny budżet: dwa biliony euro dla Unii
„To jest budżet ambitny – dwa biliony euro – największy w historii. (…) Dzisiaj rano Komisja Europejska przedstawiła alokacje i to zdecydowanie widać na liczbach – Polska będzie największym beneficjentem, bo to są ponad 123 miliardy euro”
– oświadczył minister Adam Szłapka podczas briefingu prasowego w Brukseli.
Środki mają zostać przeznaczone przede wszystkim na bezpieczeństwo, obronność, politykę spójności, Wspólną Politykę Rolną, innowacje oraz transformację energetyczną. Podkreślono, że silna pozycja Polski w budżecie to efekt skutecznych działań w czasie polskiej prezydencji w Radzie UE, zakończonej na początku lipca.
Bezpieczeństwo i rolnictwo w centrum polskich interesów
Rząd podkreśla, że Polska będzie aktywnie uczestniczyć w dalszych negocjacjach budżetowych, aby zagwarantować utrzymanie wysokiego poziomu finansowania dla kluczowych sektorów.
„Będziemy starali się pilnować wysokich kwot w polityce spójności. Jesteśmy z każdym rokiem coraz bogatsi i powinniśmy się tak naprawdę z tego cieszyć. (…) Rolnicy i Wspólna Polityka Rolna będą zawsze w centrum naszego zainteresowania, bo tu chodzi o bezpieczeństwo żywnościowe”
– dodał minister Szłapka.
Zauważył również, że nowy unijny budżet nie tylko uwzględnia obecne wyzwania, ale też zmienia paradygmat, traktując kwestie obronności i bezpieczeństwa jako integralną część polityki finansowej Unii Europejskiej. Wskazał też na kluczową rolę polskiego komisarza, Piotra Serafina, który jako Komisarz UE ds. Budżetu odpowiada za przygotowanie projektu dokumentu.
18. pakiet sankcji wobec Rosji – uderzenie w ropę, gaz i flotę cieni
Podczas posiedzenia Rady do Spraw Ogólnych w Brukseli, które zbiegło się w czasie z prezentacją budżetu UE na lata 2028–2034, Unia Europejska jednogłośnie przyjęła 18. pakiet sankcji przeciwko Rosji. Zestaw restrykcji – jak oceniają komentatorzy – jest najbardziej kompleksowy od początku rosyjskiej inwazji na Ukrainę, obejmując zarówno sektor energetyczny, finansowy, transportowy, jak i indywidualne sankcje wobec osób i firm.
Jedną z najważniejszych decyzji jest obniżenie pułapu cenowego na rosyjską ropę z dotychczasowych 60 dolarów do 47,60 USD za baryłkę. Nowy mechanizm ma być automatycznie przeglądany co pół roku, w zależności od warunków rynkowych. UE zaostrzyła także zakaz importu produktów pochodnych z rosyjskiej ropy, nawet jeśli są one przetwarzane w krajach trzecich – z wyjątkiem kilku sojuszniczych państw, takich jak USA, Kanada czy Wielka Brytania.
Ważnym elementem pakietu jest również walka z tzw. „flotą cieni”, czyli statkami używanymi do omijania embarga i dostarczania rosyjskiej ropy do państw trzecich. Na czarną listę dopisano kolejne 105 jednostek, co łącznie daje już 444 objęte sankcjami statki. Statki te mają całkowity zakaz zawijania do portów Unii Europejskiej oraz korzystania z usług związanych z transportem morskim w krajach członkowskich.
Nie mniej istotne są decyzje w sprawie gazociągów Nord Stream 1 i 2. Rada UE przyjęła całkowity zakaz jakiejkolwiek działalności związanej z tymi infrastrukturami – zarówno operacyjnej, jak i inwestycyjnej czy konserwacyjnej. To polityczny sygnał, że UE definitywnie zamyka temat rosyjskiego gazu w tych projektach.
Uderzenie nastąpiło również w rosyjski sektor finansowy. Sankcjami objęto 22 nowe instytucje finansowe, co podnosi liczbę banków i podmiotów objętych ograniczeniami do 45. Obejmuje to również zakaz transakcji z Rosyjskim Funduszem Inwestycji Bezpośrednich (RDIF). Równolegle zaostrzono przepisy dotyczące instytucji trzecich – banków, fintechów czy platform kryptowalutowych – które mogłyby pomagać Rosji w obchodzeniu sankcji.
Pakiet zawiera również zakaz eksportu technologii podwójnego zastosowania, w tym komponentów wykorzystywanych do produkcji dronów, radarów i sprzętu wojskowego. Ograniczenia obejmują zarówno Rosję, jak i współpracujące z nią podmioty z Białorusi i Chin.
Na listy sankcyjne trafiło też 14 osób fizycznych i 41 podmiotów, w tym firmy zaangażowane w transfer dzieci ukraińskich z terenów okupowanych, podmioty odpowiedzialne za dezinformację, a także spółki zarabiające na gospodarczym „przejęciu” terenów Ukrainy przez Rosję.
„Bardzo cieszymy się z tego pakietu sankcji. Polska prezydencja nad nim pracowała. (…) Ze względów czysto politycznych został on przyjęty w czasie duńskiej prezydencji, dwa tygodnie później”
– wyjaśnił Szłapka.
Polska prezydencja zakończona. Czas na Danię
Dzisiejsze posiedzenie odbywa się już w trakcie duńskiej prezydencji w Radzie UE, która rozpoczęła się w lipcu. Polska przekazała pałeczkę Danii, życząc jej powodzenia i kontynuowania wysiłków na rzecz bezpieczeństwa i jedności europejskiej.
„Życzymy Danii powodzenia i utrzymania kursu na bezpieczeństwo Europy”
– dodał rzecznik rządu.
Nowy unijny budżet to największe w historii ramy finansowe UE, sięgające łącznie 2 bilionów euro. Polska już wcześniej była jednym z głównych beneficjentów funduszy unijnych, jednak obecna propozycja oznacza rekordowe wsparcie w perspektywie siedmioletniej.
Decyzja Komisji Europejskiej dotycząca podziału środków otwiera teraz wielomiesięczny proces negocjacyjny między państwami członkowskimi a Parlamentem Europejskim. Pierwsze głosowania zaplanowano na jesień 2025 roku.
Źródło: KPRM
