Czy ludzie powinni obawiać się sztucznej inteligencji? Co na ten temat sądzi Bill Gates – legendarny magnat technologiczny?

Przewidywania Billa Gatesa dotyczące wpływu sztucznej inteligencji na rynek pracy i życie naszego Kowalskiego

Sztuczna inteligencja rozwija się w zawrotnym tempie, budząc zarówno nadzieje, jak i obawy. Bill Gates, współzałożyciel Microsoftu, dzieli się swoimi przemyśleniami na temat jej wpływu na przyszłość ludzkości, podkreślając zarówno jej potencjał, jak i wyzwania, jakie niesie.​

Bill Gates przewiduje, że w ciągu najbliższej dekady sztuczna inteligencja przejmie wiele zadań wykonywanych obecnie przez ludzi. W rozmowie z Jimmym Fallonem w „The Tonight Show” w NBC stwierdził:​

„Era, która właśnie się rozpoczyna, polega na tym, że  ludzka inteligencja jest rzadka. Wiesz, świetny lekarz, świetny nauczyciel. A dzięki SI, w ciągu następnej dekady, dostęp do niej będzie darmowy i powszechny… Świetne porady medyczne, świetne korepetycje. I to dość głębokie, bo rozwiązuje wiele konkretnych problemów.” ​

Gates sugeruje, że postęp w dziedzinie AI może doprowadzić do skrócenia tygodnia pracy do dwóch lub trzech dni, ponieważ maszyny będą w stanie wykonywać wiele zadań szybciej i efektywniej niż ludzie. Podkreśla jednak, że choć AI może przejąć wiele obowiązków, nie oznacza to całkowitego zastąpienia ludzi:​

„Nie oznacza to, że ludzie staną się zbędni. Nadal będą pewne rzeczy, które zarezerwujemy dla siebie, ale w kwestii produkcji, transportu i uprawy żywności, z czasem będą to zasadniczo rozwiązane problemy.” ​

Technologiczny guru zauważa, że  obecnie nauczyciele starają się zapobiec temu, by ChatGPT nie odrabiał za uczniów ich zadań domowych, ale w niedalekiej przyszłości, AI napędzająca ChatGPT może być właśnie tym, kto tych uczniów będzie uczył.

Obawy społeczne związane z AI

Wprowadzenie AI na szeroką skalę budzi obawy dotyczące utraty miejsc pracy, prywatności oraz dehumanizacji relacji międzyludzkich. Badania socjologiczne wskazują, że wiele osób obawia się, iż automatyzacja może prowadzić do zwiększenia nierówności społecznych oraz marginalizacji niektórych grup zawodowych. Gates przyznaje, że jednak ludzie mają uzasadnione powody do niepokoju:​

„Jestem zafascynowany ty, w jaki sposób AI napędza innowacje, ale myślę, że to trochę nieznane. Czy będziemy w stanie to kształtować, kontrolować? I dlatego ludzie słusznie mówią: To jest trochę przerażające – to całkowicie nowy teren.” ​

Społeczne postrzeganie sztucznej inteligencji: między nadzieją a niepokojem

W miarę jak sztuczna inteligencja staje się coraz bardziej obecna w naszym codziennym życiu — od systemów rekomendacji w serwisach streamingowych, przez chatboty w bankowości, po diagnostykę medyczną — rośnie również społeczna potrzeba zrozumienia i oceny tej technologii. Wbrew powszechnemu przekonaniu, że społeczeństwo jest jednorodnie albo entuzjastyczne, albo pełne obaw, najnowsze badania pokazują, że postawy wobec AI są złożone, wielowymiarowe i głęboko zależne od kontekstu społecznego, kulturowego oraz osobistych doświadczeń.

Badanie opublikowane w European Journal of Education pt. „Primary School Students’ Perceptions of Artificial Intelligence” (Kalemkuş & Kalemkuş, 2025) przeanalizowało postrzeganie SI przez dzieci w wieku szkolnym. Uczniowie wykorzystywali metafory takie jak „mózg”, „nauczyciel” czy „potwór”, by opisać AI, co pokazało, że dzieci już w młodym wieku przypisują technologii zarówno cechy ludzkie, jak i zagrożenia. Ta ambiwalencja wpisuje się w szerszy społeczny trend: uznawanie AI za źródło wiedzy i pomocy, ale też potencjalne zagrożenie dla bezpieczeństwa i autonomii człowieka.

Z kolei badanie przeprowadzone w Polsce — „Attitudes toward artificial intelligence and robots in healthcare” (Smoła et al., 2025) — pokazuje, że podejście dorosłych pacjentów do AI w medycynie zależy od poziomu zaufania do technologii oraz osobistych doświadczeń z systemem ochrony zdrowia. Choć wielu badanych doceniało szybkość diagnozy i potencjał zmniejszenia obciążenia personelu medycznego, obawy budziły brak „ludzkiego dotyku”, zdolności do empatii oraz niepewność co do niezawodności systemów opartych na AI. Równocześnie osoby dostrzegające trudności w obecnym systemie — jak brak lekarzy i długie kolejki — były bardziej skłonne do akceptacji AI jako realnej alternatywy.

W kontekście edukacyjnym badanie „The influence of generative artificial intelligence on creative cognition of design students” (Hwang & Wu, 2025) pokazało, że generatywna AI może pozytywnie wpływać na kreatywność studentów, zwłaszcza poprzez wzrost ich pewności siebie i obniżenie lęku przed porażką. Oznacza to, że AI może działać jako narzędzie wspierające proces uczenia się, a nie tylko go automatyzujące. Jednak aby osiągnąć taki efekt, kluczowe jest odpowiednie osadzenie technologii w środowisku edukacyjnym, które wspiera refleksję, a nie zastępuje ją.

Z perspektywy globalnej, w artykule „The US factor in Chinese perceptions of militarized artificial intelligence” (Zeng, 2025) ukazano, jak strategiczne postrzeganie AI jako narzędzia militarnego kształtuje narracje narodowe. W Chinach rozwój AI w USA jest traktowany zarówno jako wzór do naśladowania, jak i powód do niepokoju, co popycha chińskie elity do intensyfikacji krajowych projektów technologicznych. Ten aspekt pokazuje, że lęk przed AI nie jest wyłącznie emocjonalny — może być też geopolityczny.

Uzupełnieniem tej panoramy jest praca „The Challenge and Response of Network Security in The Era of Artificial Intelligence” (Chen et al., 2025), gdzie zwrócono uwagę na lęk społeczny związany z fałszowaniem rzeczywistości za pomocą AI — np. tworzeniem deepfake’ów — oraz cyberprzestępczością opartą na sztucznej inteligencji. Autorzy sugerują, że odpowiedzią na te wyzwania powinny być silniejsze regulacje prawne, edukacja medialna i transparentność algorytmiczna.

Podsumowując, percepcja AI jest mozaiką nadziei, lęków, oczekiwań i niepewności. Jej akceptacja społeczna będzie zależna nie tylko od skuteczności technologii, lecz także od zaufania do instytucji, które ją wdrażają, oraz od poziomu edukacji i włączenia obywateli w procesy decyzyjne. Dla liderów technologicznych, takich jak Bill Gates, zrozumienie tych emocji społecznych może być równie ważne, jak sam rozwój AI — to one zdecydują o jej prawdziwej roli w społeczeństwie.

Wpływ sztucznej inteligencji na rynek pracy

Historia pokazuje, że każda rewolucja technologiczna wywoływała obawy o przyszłość zatrudnienia. Podczas rewolucji przemysłowej maszyny zastępowały pracę ręczną, co początkowo prowadziło do niepokojów społecznych, ale ostatecznie stworzyło nowe sektory zatrudnienia. Podobnie może być z AI, która choć zastąpi pewne zawody, może również stworzyć nowe możliwości i role zawodowe.​

Współczesne badania wskazują na mieszane odczucia społeczne wobec AI. Według badań Pew Research Center, 52% pracowników w USA obawia się wpływu AI na przyszłość miejsc pracy, a 32% uważa, że doprowadzi to do zmniejszenia liczby dostępnych stanowisk . Z kolei badanie Eurobarometru pokazuje, że ponad 60% obywateli Unii Europejskiej pozytywnie ocenia wykorzystanie robotów i AI w miejscu pracy, dostrzegając w nich potencjał do zwiększenia wydajności oraz poprawy jakości wykonywanych zadań .​Pew Research CenterInfor

Eksperci podkreślają, że AI może zarówno zastępować, jak i uzupełniać pracę ludzką. Badanie opublikowane w Nature wskazuje, że AI i maszyny zwiększają produktywność pracy poprzez automatyzację rutynowych zadań, jednocześnie rozszerzając umiejętności pracowników i zwiększając wartość pracy . Jednakże, w niektórych sektorach, zwłaszcza tam, gdzie praca opiera się na rutynowych czynnościach, istnieje ryzyko redukcji miejsc pracy.​ Nature

Przewidywania specjalistów dotyczące rozwoju AI

Specjaliści przewidują, że AI będzie miała znaczący wpływ na rynek pracy, ale zakres tego wpływu zależy od wielu czynników, w tym od polityki społecznej i adaptacji pracowników. Carl Benedikt Frey i Michael Osborne w swoim badaniu oszacowali, że 47% zawodów w USA jest zagrożonych automatyzacją . Jednakże, w późniejszych analizach Frey zaznacza, że choć niektóre zawody mogą zniknąć, pojawią się nowe role, które zrekompensują te straty.​

Andrew Ng, ekspert w dziedzinie AI, zauważa: „Myślę, że tak jak rewolucja przemysłowa uwolniła ludzkość od katorgi fizycznej, tak Sztuczna Inteligencja może uwolnić ludzkość od katorgi umysłowej” . To sugeruje, że AI może przejąć monotonne zadania, pozwalając ludziom skupić się na bardziej kreatywnych i satysfakcjonujących aspektach pracy. ​Forbes

Społeczne podejście do obecnej rewolucji AI

Społeczeństwa różnie reagują na rozwój AI. Badania wskazują, że w krajach rozwiniętych istnieje większy sceptycyzm wobec AI, podczas gdy w gospodarkach wschodzących ludzie są bardziej optymistyczni co do jej wpływu na rynek pracy . W Polsce 32% obywateli obawia się, że w pracy zastąpią ich maszyny, a 63% uważa, że rozwój AI spowoduje wzrost bezrobocia .​

Nadzieje związane z rozwojem AI

Bill Gates konsekwentnie podkreśla, że sztuczna inteligencja może odegrać kluczową rolę w rozwiązywaniu najbardziej palących problemów ludzkości – od nierównego dostępu do edukacji po ograniczony zasięg opieki zdrowotnej. W rozmowie z Reidem Hoffmanem w podcaście Possible (2024), Gates zwrócił uwagę na olbrzymi potencjał AI w przyspieszaniu przełomowych innowacji w naukach przyrodniczych i inżynieryjnych:

„AI w naukach materiałowych, biologii — to gigantyczny akcelerator. Weź dowolny zielony produkt, który uważasz za najtrudniejszy do osiągnięcia zerowej zielonej premii. Przemyśl, jak trudne to będzie, ponieważ narzędzia AI są tak fenomenalne w przyspieszaniu wszystkich tych ścieżek innowacji”

Nie wszyscy jednak podzielają ten optymizm bez zastrzeżeń. Stephen Colbert, podczas rozmowy z Gatesem w programie The Late Show w CBS, zauważył, że nauczyciele i lekarze posiadają coś, czego żadne algorytmy nie będą w stanie zastąpić – relację międzyludzką. Odwołał się przy tym do słynnego eksperymentu psychologa Harry’ego Harlowa, który pokazał, że młode małpy wybierają przywiązanie i ciepło – nawet sztuczne – ponad funkcjonalność. To, według Colberta, rodzi pytania o przyszłość empatii w świecie zdominowanym przez bezosobową technologię.

Gates przyznaje, że to ważna obawa, ale przekonuje, że AI może nauczyć się „ludzkich zachowań” poprzez modelowanie ich na podstawie najlepszych wzorców. Co więcej – będzie dostępna bez przerwy, 24 godziny na dobę, co znacząco zwiększy zasięg pomocy i wsparcia, zwłaszcza dla osób dotąd wykluczonych z systemu. W tym samym wywiadzie z Hoffmanem wyjaśniał, że sztuczna inteligencja może wspierać lekarzy w tworzeniu terapii dziś jeszcze nieosiągalnych, a nauczycieli – w zrozumieniu indywidualnych potrzeb każdego ucznia.

„AI będzie trenowana, by motywować uczniów i wspierać nauczycieli, dostarczając im precyzyjnych informacji o postępach uczniów. To właśnie mam na myśli, mówiąc o darmowej i dostępnej inteligencji”

Zamykając rozmowę z Fallonem, Gates raz jeszcze zaznaczył, że choć możliwości AI są fascynujące, to wciąż poruszamy się po nieznanym terytorium:

„Uwielbiam sposób, w jaki to napędzi innowacje, ale myślę, że to trochę nieznane. Czy będziemy w stanie to ukształtować? I dlatego ludzie słusznie mówią: To jest… to trochę przerażające.’ To zupełnie nowy teren”

(NBC, 2024).

Choć rozwój sztucznej inteligencji niesie ze sobą pewne ryzyka i wyzwania, otwiera również nowe możliwości. Kluczowe jest świadome i odpowiedzialne podejście do jej wdrażania, uwzględniające zarówno potencjalne korzyści, jak i zagrożenia. Gates pozostaje optymistą co do przyszłości, podkreślając, że innowacje w dziedzinie zdrowia i klimatu przynoszą wiele obiecujących rozwiązań:​

„Jest wiele wspaniałych rzeczy w tej nadchodzącej rewolucji. Jestem trochę bardziej optymistyczny w tej kwestii niż ludzie, którzy nie mają takiej wiedzy na ten temat.” ​

Źródła:

1. „The Tonight Show with Jimmy Fallon”, NBC, luty 2024 – www.nbc.com
2. Podcast „Possible” z Reidem Hoffmanem, 2024 – www.possible.fm
3. „The Late Show with Stephen Colbert”, CBS, marzec 2024 – www.cbs.com
4. Kalemkuş & Kalemkuş (2025), „Primary School Students’ Perceptions of Artificial Intelligence”, European Journal of Education
5. Smoła et al. (2025), „Attitudes toward artificial intelligence and robots in healthcare”, Polska
6. Hwang & Wu (2025), „The influence of generative artificial intelligence on creative cognition of design students”
7. Zeng (2025), „The US factor in Chinese perceptions of militarized artificial intelligence”
8. Chen et al. (2025), „The Challenge and Response of Network Security in The Era of Artificial Intelligence”
9. Pew Research Center (2024), „U.S. Workers Are More Worried Than Hopeful About Future AI Use in the Workplace” – www.pewresearch.org
10. Eurobarometr (2024), cyt. za Infor.pl – www.infor.pl
11. Nature (2024), „AI productivity and work augmentation” – www.nature.com
12. Carl Benedikt Frey & Michael Osborne (Oxford University), badania nt. automatyzacji
13. Andrew Ng, cyt. za Forbes.pl – www.forbes.pl
14. „Automatyzacja pracy – badanie LiveCareer”, Polska – www.livecareer.pl
15. „Perceptions of AI across global economies”, Financial Times – www.ft.com