Grudzień 2024 roku przyniósł szokującą wiadomość: Brian Thompson, dyrektor generalny jednej z największych firm ubezpieczeniowych w USA, UnitedHealthcare, został zastrzelony. Sprawcą morderstwa miał być 26-letni Luigi Mangione, absolwent prestiżowej uczelni, który z czasem stał się radykalnym krytykiem amerykańskiego systemu opieki zdrowotnej.
Kim jest Luigi Mangione?
Mangione, według dostępnych informacji, od lat zmagał się z przewlekłymi problemami zdrowotnymi i spotkał się z licznymi trudnościami w dostępie do opieki medycznej. Jego frustracja narastała, a w mediach społecznościowych wielokrotnie krytykował korporacje ubezpieczeniowe, obwiniając je za nieefektywność i chciwość systemu.
Według zeznań świadków, Mangione zjawił się w głównej siedzibie UnitedHealthcare w Minnesocie i strzelił do Briana Thompsona na oczach jego współpracowników. Po zatrzymaniu przez policję znaleziono przy nim broń oraz manifest, w którym opisywał swoje niezadowolenie z amerykańskiego systemu opieki zdrowotnej.
Społeczna reakcja na tragedię
Zabójstwo podzieliło opinię publiczną. Choć Mangione nie przyznał się do winy, część społeczeństwa uznała go za symbol walki z niesprawiedliwością. Na platformach crowdfundingowych uruchomiono zbiórki na jego obronę, które szybko zebrały setki tysięcy dolarów. Z drugiej strony, politycy i przedstawiciele sektora zdrowotnego jednoznacznie potępili przemoc, podkreślając konieczność pokojowej reformy systemu.
Na jakim etapie jest postępowanie?
Mangione przebywa obecnie w areszcie w Pensylwanii, oczekując na ekstradycję do Nowego Jorku, gdzie odbędzie się proces. Oskarżono go o morderstwo pierwszego stopnia oraz terroryzm. Jego obrońcą została Karen Friedman Agnifilo, doświadczona prawniczka z Nowego Jorku. Dokładna data rozprawy nie jest jeszcze znana, ale eksperci przewidują, że będzie to jeden z najgłośniejszych procesów najbliższych lat.
Kryzys amerykańskiego systemu opieki zdrowotnej
Tragedia ta ponownie otworzyła debatę na temat stanu amerykańskiej służby zdrowia. Choć USA przeznacza na opiekę zdrowotną największe środki wśród krajów rozwiniętych, system pozostaje niewydolny i nierówno dostępny. W 2021 roku około 8,6% obywateli (28 milionów osób) nie miało ubezpieczenia zdrowotnego. Brak dostępu do leczenia doprowadził w 2022 roku do sytuacji, w której 38% Amerykanów zrezygnowało z opieki medycznej ze względu na koszty.
Czy system wymaga reformy?
Większość Amerykanów wyraża niezadowolenie z funkcjonowania systemu. Wysokie składki ubezpieczeniowe, skomplikowane procedury i ograniczona liczba placówek akceptujących określone polisy powodują, że leczenie staje się luksusem. Wprowadzenie powszechnego ubezpieczenia zdrowotnego wciąż budzi kontrowersje, zwłaszcza wśród konserwatywnych polityków, którzy obawiają się wzrostu obciążenia budżetowego.
Co dalej ze sprawą Mangione?
Proces sądowy Luigiego Mangione może na nowo rozpalić debatę o konieczności reformy amerykańskiego systemu zdrowia. Choć jego działania były brutalne i nieuzasadnione, wskazują one na rosnącą frustrację w społeczeństwie. Wyrok w tej sprawie może zapaść w ciągu najbliższych miesięcy i będzie miał ogromne znaczenie dla dalszej przyszłości dyskusji na temat amerykańskiej opieki zdrowotnej.
Amerykański system opieki zdrowotnej – czy działa sprawiedliwie?
System opieki zdrowotnej w Stanach Zjednoczonych od lat jest przedmiotem gorących debat. Pomimo tego, że USA to jedno z najbogatszych państw na świecie, wielu jego obywateli nie ma dostępu do podstawowej opieki medycznej. Wysokie koszty leczenia, skomplikowany system ubezpieczeń i ograniczony dostęp do darmowych świadczeń powodują, że miliony Amerykanów muszą wybierać między zdrowiem a finansową stabilnością.
Jak wielu Amerykanów nie ma ubezpieczenia zdrowotnego?
Zgodnie z danymi U.S. Census Bureau, w 2022 roku 27,6 miliona Amerykanów nie miało żadnego ubezpieczenia zdrowotnego. To około 8,4% populacji USA. Choć wprowadzenie ustawy Affordable Care Act (Obamacare) w 2010 roku znacznie zmniejszyło liczbę nieubezpieczonych, nadal miliony ludzi pozostają bez ochrony zdrowotnej.
Główne powody braku ubezpieczenia to:
Wysokie koszty składek – w 2023 roku średnia miesięczna składka na ubezpieczenie prywatne wynosiła ponad 400 USD dla jednej osoby i ponad 1 200 USD dla rodziny.
Brak pracy lub zatrudnienie w sektorze bez benefitów – wielu pracodawców w USA nie zapewnia ubezpieczenia zdrowotnego.
Niekwalifikowanie się do rządowych programów Medicaid i Medicare – programy te obejmują tylko osoby w trudnej sytuacji finansowej, seniorów lub osoby z niepełnosprawnościami.
Biurokracja – niektórzy Amerykanie rezygnują z ubezpieczenia, ponieważ proces składania wniosków jest skomplikowany i wymaga znajomości systemu.
Czy Amerykanie są zadowoleni ze swojego systemu opieki zdrowotnej?
Badania pokazują, że większość Amerykanów jest niezadowolona z obecnego systemu opieki zdrowotnej. Według sondażu Gallupa z 2023 roku:
- 72% Amerykanów uważa, że koszty opieki zdrowotnej są zbyt wysokie.
- 56% twierdzi, że system wymaga „fundamentalnej zmiany” lub „całkowitej przebudowy”.
- 67% zgadza się, że rząd powinien zwiększyć swoją rolę w zapewnianiu powszechnego dostępu do usług zdrowotnych.
Wysokie rachunki medyczne to główna przyczyna bankructw w USA. Aż 62% przypadków bankructw osobistych w Stanach Zjednoczonych jest związanych z długami medycznymi. Wielu pacjentów, nawet posiadających ubezpieczenie, nie stać na leczenie, ponieważ polisy często nie pokrywają pełnych kosztów hospitalizacji, leków czy zabiegów specjalistycznych.
Dlaczego amerykański system jest tak kosztowny?
Stany Zjednoczone wydają najwięcej na zdrowie na świecie – ponad 4,3 biliona dolarów rocznie, co stanowi 18% PKB. Jednak mimo ogromnych wydatków, system nie jest najbardziej efektywny. Kilka powodów wysokich kosztów:
Prywatny model opieki zdrowotnej – dominacja firm ubezpieczeniowych, które generują zyski, podnosi ceny usług medycznych.
Brak jednolitego systemu – każdy stan ma inne zasady dotyczące ubezpieczeń i refundacji.
Ceny leków i procedur – w USA koszty leków na receptę są średnio 2–3 razy wyższe niż w innych krajach rozwiniętych.
Jakie są alternatywy? Czy system może się zmienić?
Wielu ekspertów sugeruje, że USA powinny przejść na system opieki zdrowotnej finansowany z podatków, podobny do tych w Europie czy Kanadzie. Model ten zapewniałby darmowy dostęp do podstawowej opieki zdrowotnej dla wszystkich obywateli. Przeciwnicy argumentują, że oznaczałoby to wyższe podatki i dłuższe kolejki do specjalistów.
Politycy od lat debatują nad reformą systemu. Bernie Sanders i inni lewicowi politycy proponują system „Medicare for All”, który zapewniłby publiczne ubezpieczenie zdrowotne dla wszystkich Amerykanów. Jednak silne lobby firm ubezpieczeniowych i farmaceutycznych skutecznie blokuje takie zmiany.
Większość republikanów sprzeciwia się rozszerzaniu roli państwa w systemie zdrowia, twierdząc, że prowadziłoby to do wyższych podatków i obniżenia jakości usług. Ich propozycje reform skupiają się na zwiększeniu roli konkurencji między prywatnymi ubezpieczycielami oraz promowaniu kont oszczędnościowych na cele zdrowotne. Wielokrotnie starali się ograniczyć programy rządowe, takie jak Medicaid, argumentując, że stanowią one zbyt duże obciążenie budżetowe.
Amerykański system opieki zdrowotnej pozostaje jednym z najbardziej kontrowersyjnych tematów w USA. Miliony obywateli nie mają dostępu do leczenia z powodu wysokich kosztów i ograniczeń w ubezpieczeniach. Coraz więcej Amerykanów domaga się zmian, ale wprowadzenie reformy wymagałoby znaczącego przekształcenia całej struktury finansowania służby zdrowia.
Źródła:
1. People.com – Luigi Mangione Indicted on 4 Federal Charges in Killing of UnitedHealthcare CEO
https://people.com/luigi-mangione-indicted-on-4-federal-charges-in-killing-of-united-healthcare-ceo-brian-thompson-11717673
2. AP News – Prosecutors seek death penalty in UnitedHealthcare CEO murder case
https://apnews.com/article/8783ef6526bf0d14c2507d278888db3b
3. U.S. Census Bureau – Health Insurance Coverage in the United States: 2023
https://www.census.gov/library/publications/2024/demo/p60-284.html
4. Gallup / Becker’s Hospital Review – Confidence in U.S. Healthcare System Hits Record Low
https://www.beckershospitalreview.com/rankings-and-ratings/americans-confidence-in-healthcare-quality-hits-record-low-gallup.html
