Unia Europejska traci poparcie w Polsce. Najwięcej sceptyków na wsi i wśród czterdziestolatków
Najnowszy sondaż pokazuje wzrost poparcia dla Polexitu. Choć większość Polaków nadal chce pozostać w UE, w ostatnich latach nastroje wyraźnie się zmieniają.
Najnowsze badanie: gdzie poparcie dla UE słabnie najszybciej
Nastroje Polaków wobec Unii Europejskiej wyraźnie się różnicują. Pokazuje to najnowszy sondaż United Surveys by IBRiS, przeprowadzony na zlecenie WP w dniach 5–8 grudnia 2025 roku. Badanie zrealizowano na reprezentatywnej próbie 1000 dorosłych osób, z wykorzystaniem metod CATI i CAWI.
Respondentów zapytano, czy Polska powinna rozpocząć procedurę wyjścia z Unia Europejska. Choć większość badanych nadal sprzeciwia się Polexitowi, rośnie grupa osób sceptycznych wobec dalszego członkostwa.
Najwyższe poparcie dla wyjścia z UE notowane jest na wsi. Aż 35 proc. mieszkańców obszarów wiejskich deklaruje, że opowiada się za Polexitem, w tym 20 proc. w sposób zdecydowany. To jedyna grupa, w której poparcie dla wyjścia wyraźnie przekracza średnią krajową.
W miastach obraz jest bardziej złożony. Średnie miasta liczące od 50 do 250 tys. mieszkańców cechuje silna polaryzacja postaw. Z jednej strony 59 proc. respondentów zdecydowanie sprzeciwia się Polexitowi – to najwyższy wynik w kraju. Z drugiej, 19 proc. mieszkańców tej kategorii miast jednoznacznie popiera wyjście z UE.
Małe miasta wyróżniają się umiarkowaniem nastrojów. Nie odnotowano tam odpowiedzi „zdecydowanie tak”, choć 19 proc. badanych skłania się ku odpowiedzi „raczej tak”. Największe miasta pozostają najbardziej proeuropejskie – tylko 15 proc. ich mieszkańców popiera wyjście z UE, a zaledwie 2 proc. w sposób zdecydowany. Jednocześnie to właśnie w dużych aglomeracjach najwyższy jest odsetek osób niezdecydowanych.
Wiek ma znaczenie. Czterdziestolatkowie najbardziej sceptyczni
Różnice widoczne są również w podziale wiekowym. Najbardziej krytyczni wobec Unii okazują się dziś czterdziestolatkowie. To w tej grupie odsetek osób skłaniających się ku Polexitowi jest relatywnie najwyższy w porównaniu z innymi rocznikami.
W starszych grupach wiekowych nastroje są znacznie stabilniejsze. Wśród osób w wieku 50–59 lat tylko 11 proc. respondentów popiera wyjście Polski z UE, a aż 56 proc. deklaruje zdecydowane przywiązanie do członkostwa. Dane te pokazują, że eurosceptycyzm nie narasta wraz z wiekiem, lecz występuje w określonych grupach pokoleniowych.
Jak było wcześniej? Sondaże z ostatnich lat
Dzisiejsze wyniki wyraźnie kontrastują z danymi sprzed kilku lat. Według badań CBOS, w latach 2019–2021 poparcie dla członkostwa Polski w UE utrzymywało się na poziomie bliskim 90 proc. i wyżej.
W raporcie CBOS „20 lat członkostwa Polski w UE”, opublikowanym w marcu 2024 roku, 77 proc. badanych deklarowało poparcie dla obecności Polski w Unii, a 17 proc. było temu przeciwnych. Badanie przeprowadzono 7–17 marca 2024 r. na próbie 1089 osób, w procedurze mixed-mode (CAPI, CATI i CAWI).
Jeszcze wyraźniej skalę zmiany pokazują dane z 2022 roku. W badaniu CBOS z przełomu maja i czerwca tamtego roku aż 92 proc. respondentów popierało członkostwo Polski w UE. Był to najwyższy poziom poparcia od momentu akcesji w 2004 roku.
Polacy mówią jasno: chcą pozostać w Unii Europejskiej
Polska w Unii. Bilans wyraźnie na plus
Zmieniające się nastroje społeczne stoją w wyraźnym kontraście do bilansu gospodarczego członkostwa. Od wejścia do Unii Europejskiej w 2004 roku Polska pozostaje jednym z największych beneficjentów unijnej polityki spójności.
Według danych rządowych i analiz instytucji publicznych, Polska uzyskała z budżetu UE około 175 mld euro netto. Środki te trafiły m.in. na infrastrukturę drogową i kolejową, rozwój miast i regionów, rolnictwo, ochronę środowiska, edukację oraz projekty społeczne.
Członkostwo w UE oznaczało również dostęp do jednolitego rynku. Obecnie ponad 70 proc. polskiego eksportu trafia do państw Unii, a jego wartość jest kilkukrotnie wyższa niż przed akcesją. UE była też istotnym źródłem inwestycji zagranicznych, transferu technologii oraz finansowania badań i edukacji.
Badania Eurobarometru pokazują, że mimo rosnącego sceptycyzmu, zdecydowana większość Polaków nadal uważa, iż Polska jako kraj skorzystała na członkostwie w Unii Europejskiej.
Bruksela chce złagodzić skutki ETS2. Von der Leyen: „Transformacja musi być sprawiedliwa”
Między korzyściami a nastrojami
Z najnowszych danych wyłania się obraz coraz większego napięcia między twardym bilansem korzyści a miękkimi nastrojami społecznymi. Unia Europejska przestaje być dla części Polaków projektem oczywistym i bezdyskusyjnym, choć poparcie dla Polexitu wciąż pozostaje mniejszościowe.
To już nie jest jednorazowy sondażowy wahnięcie, lecz długofalowy proces. Jego dalszy przebieg będzie zależał od sytuacji gospodarcznej, krajowej polityki oraz roli Unii w coraz bardziej niestabilnym świecie.
Źródła: WP, CBOS, Eurobarometr
Czytaj więcej
