W Sejmie trwają prace nad największą od lat nowelizacją Karty Nauczyciela. Rządowy projekt zyskał poparcie nie tylko koalicji rządzącej, ale także… Konfederacji. Prawo i Sprawiedliwość, choć zgłasza zastrzeżenia, nie sprzeciwia się w całości – złożyło własne poprawki. „To dopiero początek zmian” – zapowiada ministra edukacji Barbara Nowacka.
Koalicja rządowa, Konfederacja i PiS – zgoda ponad podziałami
W środę 24 lipca odbyło się drugie czytanie projektu nowelizacji Karty Nauczyciela. Projekt rządowy powstał na bazie konsultacji Zespołu ds. Pragmatyki Zawodowej Nauczycieli, w skład którego weszli przedstawiciele MEN, samorządów i związków zawodowych.
– Projekt zawiera propozycje zmian oczekiwanych przez nauczycieli
– mówił w Sejmie sprawozdawca Adam Krzemiński (KO).
– To efekt dialogu i kompromisu
– podkreślał.
Z uznaniem projekt przyjęła Konfederacja.
– Projekt zawiera wiele dobrych zmian, dlatego nie będziemy się mu sprzeciwiać
– oświadczył Witold Tumanowicz.
Z kolei PiS złożyło własne poprawki, m.in. dotyczące przywrócenia prawa do urlopu dla poratowania zdrowia w ostatnich latach przed emeryturą oraz powiązania pensji nauczycieli z przeciętnym wynagrodzeniem w gospodarce, jak zakłada obywatelski projekt ZNP, od miesięcy procedowany w komisji sejmowej.
Co zawiera nowelizacja? Najważniejsze zmiany
Nowelizacja ustawy Karta Nauczyciela to pakiet kilkunastu reform, z których wiele ma charakter systemowy. Oto najważniejsze punkty:
- Ujednolicenie pensum dla nauczycieli przedmiotów zawodowych teoretycznych i praktycznych.
- Dodatek motywacyjny dla nauczycieli pracujących w trudnych warunkach lokalnych – np. w szkołach z deficytem kadry.
- Usprawnienie systemu oceny pracy nauczyciela, który – zdaniem rządu – był zbyt sztywny i demotywujący.
- Skrócenie okresu zatrudnienia na czas określony dla nauczyciela początkującego – z dwóch lat do jednego roku.
- Nowe zasady rozliczania godzin ponadwymiarowych – w tym prawo do wynagrodzenia za niezrealizowane godziny, jeśli nauczyciel w tym czasie realizował inne zajęcia edukacyjne.
- Rozszerzenie prawa do świadczeń kompensacyjnych – choć nie na czas nieokreślony, jak chciały związki, tylko dla szerszej grupy nauczycieli.
- Możliwość przedłużenia powierzenia stanowiska dyrektora szkoły bez konieczności organizowania konkursu.
- Poszerzony dostęp do szkoleń i nowoczesnych narzędzi dydaktycznych, także dla nauczycieli z mniejszych miejscowości.
- Wzmocnienie ochrony przedemerytalnej, w tym regulacje dotyczące nagród jubileuszowych i odpraw.
Dodatkowo wprowadzono regulację dotyczącą przesunięcia terminu wypłaty składników wynagrodzenia, które mają być wypłacane z dołu – do 5. dnia miesiąca następnego. To zmiana dostosowująca system do realiów kadrowych i organizacyjnych szkół.
Polityczne komentarze: „To dopiero początek”
Ministra edukacji Barbara Nowacka (KO) określiła nowelizację jako pierwszy etap większego pakietu zmian.
– Kolejne już są w toku. Pracujemy nad reformą postępowań dyscyplinarnych oraz zwiększeniem autonomii szkół
– zapowiedziała.
Nowacka dodała, że obecny projekt to efekt porozumienia związków i samorządów, a nie narzucenie gotowych rozwiązań.
– Chcemy odbudować prestiż zawodu nauczyciela. To nie tylko kwestia jednej ustawy, ale całego systemu
Posłanka Lewicy Dorota Olko pochwaliła zmiany dotyczące młodych nauczycieli.
– Zatrudnienie na czas określony przez dwa lata było barierą dla wielu absolwentów. Teraz skracamy ten okres i pozwalamy szybciej osiągnąć stabilizację
Z kolei Ewa Szymanowska (Polska 2050-TD) wskazała, że głęboki kryzys kadrowy w oświacie to dziś najpilniejsze wyzwanie.
– Jeśli nie zatrzymamy odpływu doświadczonych nauczycieli, skutki odczują nasze dzieci
Związki zawodowe – z rezerwą, ale bez sprzeciwu
Choć projekt nowelizacji powstawał w porozumieniu ze związkami, nie wszystkie postulaty zostały uwzględnione. Dariusz Piontkowski (PiS) zwrócił uwagę, że w projekcie nie przywrócono pełnego prawa do urlopu dla poratowania zdrowia, a świadczenia kompensacyjne nie objęły nauczycieli na wcześniejszych emeryturach.
Prawo i Sprawiedliwość zaproponowało więc poprawki – m.in. w duchu obywatelskiego projektu ZNP, który wciąż tkwi w sejmowej podkomisji.
Co dalej? Harmonogram prac
Projekt nowelizacji trafi teraz ponownie do Komisji Edukacji i Nauki, która ma zaopiniować zgłoszone poprawki. Posiedzenie komisji zaplanowano na czwartek 25 lipca. Jeśli Sejm przyjmie ustawę jeszcze przed przerwą wakacyjną, zmiany wejdą w życie z początkiem roku szkolnego 2025/2026.
Nowelizacja Karty Nauczyciela
Nowelizacja Karty Nauczyciela to jeden z nielicznych przypadków w ostatnich miesiącach, gdy główne siły polityczne zbliżyły się do wspólnego celu. Choć różnice pozostają, a PiS próbuje dołączyć własne rozwiązania, ogólny kierunek zmian – stabilizacja, motywacja, zatrzymanie kadry – wydaje się akceptowany przez wszystkie strony.
